Cuma, Nisan 26, 2024
Google search engine
Ana Sayfa Blog Sayfa 3

Diversification from Russian nuclear fuel requires market-oriented solutions

admin
-
0
Diversification from Russian nuclear fuel requires market-oriented solutions

By Yanliang Pan, January 15, 2024

On the first anniversary of Russia’s invasion of Ukraine in February 2023, the United States and the United Kingdom imposed unprecedented sanctions on subsidiaries of Russia’s state-owned nuclear corporation, Rosatom. Less than two months later, a group of G7 countries issued a joint statement pledging to “undermine Russia’s grip” on the world’s nuclear fuel supply chains (UK Department for Energy Security and Net Zero and Shapps 2023). Intentions aside, the pledge was overly optimistic: Western countries find themselves deeply dependent on Russian-origin nuclear fuel due to market and government failures in the past. And no present policy could bring about immediate diversification due to physical capacity constraints that will take producers time to overcome. Nor is accumulating a large stockpile of uranium going to solve the problem. To understand why, it is necessary first to survey the complex market for nuclear fuel.

Natural uranium takes the form of an oxide powder referred to as “yellowcake” when first extracted and refined. To turn it into the low-enriched uranium (LEU) suitable for use in a typical commercial reactor, the material must first become uranium hexafluoride (UF6) through a process known as “conversion” before going through enrichment. The enrichment process produces uranium with a higher concentration of the fissile uranium 235 isotope—the product that suppliers then use to fabricate fuel for specific reactors.

Rosatom currently meets 22.4 percent and 30 percent, respectively, of the European Union’s conversion and enrichment requirements (World Nuclear News 2023c). Meanwhile, US operators purchased 24 percent of their enrichment service requirements from Russia in 2022, or a total of 3.4 million separative work units (SWU), where SWU measures the amount of enrichment work done (US Energy Information Administration 2023, 2, 45). Such dependence not only prevents the application of full sanctions on the Russian nuclear industry, but it also subjects Western countries to various supply risks.

One risk is that Russia may interfere with the regular delivery of nuclear fuel for geopolitical leverage. Another risk comes from Western sanctions, which may hamper physical shipments. As an example, Canada’s revision in 2022 of its “special economic measures” on Russia led to delays in a Canadian carrier’s shipments of Russian LEU to the United States (Wood 2022). It took a waiver from the Canadian government to allow shipments to continue—and only for one year.

To mitigate these risks, Western governments have scrambled to subsidize domestic fuel cycle capacity and increase their strategic reserves. Months after the start of the war, the United Kingdom announced a Nuclear Fuel Fund providing “£75 million in grants to help preserve the UK front-end nuclear fuel cycle capability, in support of the British energy security strategy” (UK Department for Energy Security and Net Zero and Department for Business, Energy & Industrial Strategy 2022). Meanwhile, the US government is spending $75 million on the acquisition of a strategic uranium reserve (World Nuclear News 2022c), with the administration seeking an additional $1.5 billion to purchase backup LEU “to address potential future shortfalls in access to Russian uranium and fuel services” (White House 2022). Congress, for its part, has considered multiple bills to phase out imports of Russian nuclear fuel altogether.

Given the urgency of diversification from Russian supply, governments are understandably eager to accelerate the process using all means at their disposal. But not all such means are equally necessary or effective. Some target the wrong bottlenecks, such as by providing financing where the constraint is physical, or targeting the supply of natural uranium when the supply of conversion and enrichment services are tightest. Others simply duplicate adjustments that the market is already making, starting from market players’ voluntary severing of business ties with Rosatom due to reputational risks and supply uncertainties. As Tim Gitzel, the CEO of Canada-based uranium producer Cameco (formerly known as the Canadian Mining and Energy Corporation) noted: “It’s not a matter of ‘if’ Western markets will turn their backs on Russian nuclear fuel supply – but rather, ‘when,’ and how quickly” (World Nuclear News 2022b).

The key question therefore is not whether—or how—Western governments should compel companies to pivot away from Rosatom, but whether Western countries have sufficient fuel cycle capacity to enable such a pivot. The answer varies based on stages of the nuclear fuel cycle, and it is crucial to identify where the Western nuclear fuel supply capacity would be most constrained with Russia out of the picture.

Locating the bottlenecks

Russia is not among the world’s leading uranium miners. Most of its natural uranium comes from neighboring Kazakhstan, a former Soviet republic that declared independence after the collapse of the Soviet Union and as such is a source of supply to which Western companies have equal access—at least in theory. After years of oversupply, improving market conditions have enabled major uranium producers like Cameco and Kazatomprom to ramp up their output (Cameco 2022; Kazatomprom 2022). Even then, production at the largest uranium mines remains below full capacity, meaning there is more than enough potential for supply to expand alongside demand (World Nuclear News 2023a).

It is further downstream in the conversion and enrichment segments of the nuclear fuel cycle that Western countries are grappling with a potential shortfall. Such is Euratom’s prognosis, after analyzing the 10-year projected capacity and requirements of the “global West” (World Nuclear News 2023c). Industry analysis suggests that a shortfall may result from a disruption in Russian supply, which existing capacity is insufficient to replace (Euratom 2022). In quantitative terms, the European Union, excluding the United Kingdom, purchased 10.3 million SWU in 2021 whereas US nuclear operators have consistently acquired an annual 14 million SWU since 2020 (US Energy Information Administration 2023). Their requirements therefore add up to approximately 24.3 million SWU. On the supply side, the two main Western enrichers, France-based Orano and the British-German-Dutch consortium known as Urenco boast a combined 25.5 million SWU (Orano 2023; Urenco 2023a). However, part of their capacity is committed to long-term contracts with customers elsewhere, including in Asia, Africa, and Latin America (see Figure 1).

Figure 1. Western enrichment demand and supply in millions of separative work units, or SWU. (Sources: Euratom 2022; Orano 2023; Urenco 2023a; US Energy Information Administration 2023; World Nuclear News 2023c)

Uranium conversion supply is no less tight. Western conversion output is expected to add up to around 34,000 tons of uranium (tU, in the form of UF6) per year after ConverDyn’s Metropolis plant ramps up to its nominal capacity of 7,000 tU (Orano 2023; Chaffee 2022a) and Cameco’s Port Hope plant ramps up to 12,000 tU as pledged (Cameco 2023a) (see Figure 2). On the consumption side, however, natural uranium requirements in the United States and Europe alone add up to approximately 30,000 tU (World Nuclear Association 2023b; Euratom 2022). The actual conversion demand may be much higher with such operational adjustments as overfeeding—the practice of enriching more natural UF6 feed less intensively to reduce enrichment requirements. According to market sources, Urenco alone is expected to consume up to 10,000 tU of extra UF6 per year with the transition to overfeeding (Chaffee 2022a). The shortfall is obvious.

The war in Ukraine, which prompted diversification from Russian supply, has brought additional stresses upon Western capacity. For instance, Bulgaria’s two Soviet-design VVER reactors recently switched to Westinghouse- and Framatome-supplied fuel assemblies, requiring Urenco to supply the LEU necessary for the fabrication of such fuel and Cameco to provide the UF6 feed for enrichment (Urenco 2023b; World Nuclear News 2023d). In addition, Cameco has committed to supplying between 15,300 and 25,700 tU as UF6 to cover all of Ukraine’s conversion requirements from 2024 to 2035 (Cameco 2023a; 2023b). Cameco CEO Tim Gitzel called the supply contract “one of the largest and most important” in the company’s history (Nuclear Engineering International 2023). Like Bulgaria and Ukraine, the Czech Republic is set to begin receiving Western fuel assemblies for its six VVER reactors next year (Westinghouse Electric Company 2023). Finland and Sweden have also renounced Russian supply for their reactors, turning to US-based Westinghouse and France-based Framatome instead (Westinghouse Electric Company 2022; Vattenfall 2022).

Figure 2. Western conversion demand and supply in tons of uranium (tU), in the form of UF6. Estimates assume ConverDyn’s Metropolis plant ramps up to its nameplate capacity of 7,000 tU (Orano 2023; Chaffee 2022a) and Cameco’s Port Hope plant ramps up to 12,000 tU as pledged (Cameco 2023a). Canada operates heavy-water reactors that do not require conversion into UF6 but supplies UF6 conversion. (Sources: Euratom 2022; Orano 2023; Urenco 2023a; US Energy Information Administration 2023; World Nuclear News 2023c)

The market responds

As the demand for Western conversion and enrichment grows, producers have taken market-driven decisions to expand their capacity. The two main Western enrichers, Orano and Urenco, are bringing their joint centrifuge fabrication facility back online to add new centrifuges to their enrichment plants. While Orano is planning to increase the capacity of its Georges-Besse II enrichment plant from 7.5 million to 11 million SWU (Nuclear Engineering International 2022b), Urenco, whose portfolio of orders grew by 25 percent during in 2022 alone (World Nuclear News 2023c), has said its priority for 2023 is to “refurbish and potentially expand” capacity at all four of its enrichment plants to meet its long-term supply obligations (Urenco 2023a, 9). In the view of the company, the investment in capacity is justified by “improving market fundamentals” for nuclear energy as well as diversification-driven demand.

There is just one catch. The delay in centrifuge fabrication means that the expansion of capacity will not materialize until 2028 (Chaffee 2022b; Wald 2023).

Meanwhile, US efforts to restore indigenous enrichment capacity are taking place at the initiative of Centrus, a US company that last produced its own LEU in 2013 at a now shuttered gaseous diffusion plant in Paducah, Kentucky. Centrus has since relied on Russian imports and inventories to satisfy its supply obligations. According to Centrus’ latest annual report, Russia’s Tenex is still the company’s largest enrichment supplier (Centrus Energy Corp. 2023). Under its contract, the US company is bound to purchase or pay for a minimum quantity of SWU from the Russian supplier every year until the end of 2028. In case of a supply disruption, alternative sources would only partially mitigate the near-term impact.

For now, market players are balancing supply and demand via short-term instruments such as the drawdown of inventories and overfeeding. Urenco has acknowledged engaging its inventories to satisfy additional purchase requests (Jennetta and Adelman 2022), saying there are still substantial “excess stocks” of enriched UF6 at its disposal (Wald 2023). Meanwhile, nuclear power plant owners and operators claim their own inventories are sufficient to provide a one- to two-year buffer (World Nuclear News 2022a)—not much in the slow-moving nuclear fuel business. Although government-held stocks, such as the US Energy Department’s 230-metric-ton stockpile of LEU, could provide a cushion of last resort, their volume is too small to respond to a prolonged disruption. The Department also maintains a stock of highly enriched uranium (International Panel on Fissile Materials 2023), though down-blending capacity is limited (Wald 2023). Moreover, only a small portion of the stock is available for civilian use, and high-assay, low-enriched uranium (HALEU) production takes precedence (US Department of Energy 2021).

In view of these tight margins, uranium enrichment producers are rushing to shift from underfeeding to overfeeding to save on their constrained enrichment capacity. For instance, Urenco says it is now “aggressively reversing the underfeeding which had consumed up to 30 percent of enrichment capacity previously” (Jennetta 2023b). Similarly, the buyers of enrichment services are instructing producers to flood their centrifuges with natural UF6 and enrich it less intensively to achieve the same LEU output with less SWU. The cost is higher requirements for conversion, the process that produces UF6. This reversal in market dynamics, in turn, has made conversion the hidden “bottleneck” to Western diversification and security of supply (World Nuclear News 2023e).

Past market and government failures

The Fukushima accident in 2011 precipitated a wave of reactor shutdowns as well as cancellations and delays in new reactor construction. The consequent fall in demand for nuclear fuel hit the suppliers of uranium conversion services especially hard. Prices remained low for many years due to an excess of supply in the conversion market. In 2017, US-based ConverDyn decided to suspend production at the country’s only conversion plant, located in Metropolis, Illinois, after the price of UF6 fell below the cost of production. To cover its long-term supply obligations, the company reportedly purchased some 45,000 tU of UF6 from the market between 2016 and 2021 (Jennetta 2021). Part of the volume came from the French nuclear fuel producer Orano, whose own conversion plant was delayed in its ramp-up to full capacity due to equipment issues.

The resulting UF6 supply gap was filled by the inventories of utilities, converters, and enrichers that had accumulated large stockpiles of UF6 in previous years. The consequence was a dramatic contraction of inventories. According to the US Energy Information Administration’s 2022 uranium market report, the volume of natural UF6 held by US nuclear power operators stood at 12,000 tU (US Energy Information Administration 2023), down more than 40 percent from 2016 (US Energy Information Administration 2020) and significantly below the country’s annual reactor requirement. A large portion of that volume is considered pipeline inventory, meaning the material already has somewhere to go, and only a small portion is actually available to enter the spot market. Earlier this year, ConverDyn president Malcolm Critchley indeed acknowledged that such mobile inventories of conversion and UF6 were already “gone” (Jennetta 2023b). Substantial excess stocks may only still exist in Asia (World Nuclear Association 2023a), though it is unknown for how long they will remain excess as Japan accelerates the restart of its shut down reactors and China continues to expand its civil nuclear fleet.

Government-held inventories offer even less insurance against possible supply disruptions. Much of the US government’s excess UF6 has gone to private contractors to pay for enrichment plant cleanup and HEU down-blending services. In 2008, the Energy Department’s excess uranium stockpiles included over 17,500 tU of natural UF6 (Moniz 2015). By the end of 2016, however, that number had declined to less than 5,300 tU, and transfers on an annual scale of 1,200 tU continued thereafter (Perry 2017). US uranium producers fiercely protested the transfers as they made already-poor market conditions worse. In fact, ConverDyn sued the Energy Department over the transfers, saying it would cause more than $40 million in income loss between 2014 and 2016 (Ostroff 2015), before it had to shut down its Metropolis conversion plant in 2017. Ironically, the department was responsible for more “dumping” in the US conversion market than Rosatom.

The latter has abided by a voluntary quota agreement that most US uranium producers and nuclear power operators favored extending as recently as December 2022, though some producers have called for further import restrictions in the past (International Trade Administration 2023; Majerus 2022). In April 2019, the US Commerce Department determined in response to a petition by US-based Ur-Energy and Energy Fuels that excessive imports of foreign-origin uranium products constituted a threat to national security. However, the Trump administration disagreed with that assessment and took no action other than the appointment of a nuclear fuel working group to investigate the matter (Fefer and Larson 2019). With little surprise, the working group suggested no drastic import restrictions, although it did recommend a build-up of government-held inventories starting in 2020 (US Department of Energy 2020, 16).

But it was not until late 2022 that the procurement of U3O8—a mixture of uranium oxides which is then converted to UF6—for the strategic reserve began (World Nuclear News 2022c). The Energy Department awarded a $14 million conversion contract to ConverDyn shortly after (Jennetta 2023a). But it was too little, too late. Conversion prices had shot up 400 percent by 2021, right when the Energy Department’s UF6 stockpiles had reached their minimum (TradeTech 2021). The war in Ukraine then doubled conversion prices once again (Cameco 2023a, 22). Procuring a strategic reserve now meant sequestering precious material amidst an acute shortage of supply.

The same applies to current initiatives to expand US strategic stockpiles of LEU. Following the passage of the Inflation Reduction Act in August of 2022, the Biden administration asked Congress to allocate another $1.5 billion for “the acquisition and distribution of low-enriched uranium (LEU) and high-assay LEU (HALEU) … to reduce the reliance of the United States and friendly foreign countries on nuclear fuels from the Russian Federation and other insecure sources of LEU and HALEU” (White House 2022). Meanwhile, members of Congress have advanced multiple bills seeking a similar sum to expand the 230-metric-ton American Assured Fuel Supply (Chalfant 2022; McMorris Rodgers 2023). It is unclear what purpose such acquisitions would serve other than sequestering precious material from the market. Major operators will not be able to rely on the federal government’s highly limited reserve to shield themselves against a prolonged supply disruption any time soon. And even if reserves were to quickly expand to form a meaningful cushion, there is no guarantee it would enhance supply security, especially if the government releases its stocks in ways that disrupt the market or create a moral hazard problem that renders nuclear operators less diligent in ensuring their own continuity of supply.

To be sure, there was a time for expanding strategic reserves—such as when supply outstripped demand and domestic producers needed the demand assurance provided by government purchases to make the necessary investment in capacity. But this rationale is no longer as relevant today. Western enrichment companies have made clear that no capacity expansion can materialize before 2028 regardless of the demand picture. This means their ability to replace Russian supply will be constrained in the near term. Meanwhile, conversion suppliers have already made ambitious capacity commitments in response to market signals, obviating the need for demand assurance. Cameco, for instance, plans to raise the UF6 output at its Port Hope facility to 12,000 tU to satisfy long-term contracts, which have grown by record volumes (Cameco 2023a).

Help the market adjust itself

Producers can make market-driven decisions to satisfy their supply obligations. Similarly, utilities know what risks of supply shortage they face, what degree of diversification they need, and what instruments of insurance are available. One effective approach therefore is for governments to offer the incentives and certainty that producers need to address their own supply risks via industry best practices, just as they have always done. After all, geopolitics is a challenge that nuclear fuel market players have long had to navigate (Nuclear Engineering International 2022a). Whether through inventories, options, loans, swaps, or a flexible combination of these instruments, industry players know how they can best hedge against supply disruptions, provided governments offer the right incentives and sufficient certainty for them to do so.

Incentives can take the form of inventory requirements—or clear signals that the government’s bailout reserves will go first to those players that have done their own due diligence to ensure security of supply.

Meanwhile, policy forecasts can serve to inject more certainty into the market. Governments should keep industry clearly informed as to the range of possible restrictions against Russian fuel supply ahead of time, sharing ongoing deliberations both within and beyond the executive branch. If restrictions are forthcoming, producers will need reasonably certain forecasts on how much Russian supply will be allowed back into the Western market once the geopolitical crisis expires so as to avoid excess capacity investment (Coyne 2023). Any forecasts of future policy actions should be moderate and steady insofar as market panic would be counterproductive to supply security.

An additional instrument is macro guidance. Through the publication of advisories that highlight prominent supply risks while providing accurately surveyed production, demand, and inventory statistics across the global market, governments can enable industry players to make rational market-balancing decisions.

Future supply and demand in the conversion and enrichment markets will depend on a host of factors. These include the evolution of the war in Ukraine, the expansion of non-Western fuel cycle capacity, the schedule of reactor outages due to lifetime extension, and the rate at which advanced reactors, fuel, and fuel production technologies enter commercial service, just to name a few. Given these complex dynamics, governments should not assume they know better than the market does about when, how much, and in which stage of the nuclear fuel cycle investments are needed.

To be sure, the production of HALEU, for which market demand is still highly uncertain, will continue to require public investment (World Nuclear News 2023b). However, when it comes to traditional uranium conversion and enrichment, not only are government funds unlikely to accelerate capacity expansion in the short term, but any knee-jerk supply subsidy in response to the Ukraine shock risks creating excess long-term capacity that will atrophy in the absence of sustained demand on the market. Recognizing the limits of what they can—and can’t—accomplish via stockpiles and subsidies, Western governments would do well to incentivize and assist market players protecting their conversion and enrichment supply chains until new capacity can be added. Only then will they be able to really do something about Russia’s “grip” on the world’s nuclear fuel supply chains without putting their own energy security at risk.

Acknowledgments

This article benefitted immensely from the comments of Miles Pomper at the James Martin Center for Nonproliferation Studies. Experts at the Carnegie Russia Eurasia Center contributed additional background information. The author takes responsibility for all factual claims and views presented.

References

Cameco. 2022. “Cameco Produces First Packaged Pounds Following McArthur River/Key Lake Restart.” November 9. https://www.cameco.com/media/news/cameco-produces-first-packaged-pounds-following-mcarthur-river-key-lake-res

Cameco. 2023a. 2022 Annual Report. https://s3-us-west-2.amazonaws.com/assets-us-west-2/annual/cameco-2022-annual-report.pdf

Cameco. 2023b. “CCO and Energoatom Agree on Commercial Terms to Supply Ukraine’s Full Natural UF6 Needs through 2035.” February 8. https://www.cameco.com/media/news/cco-and-energoatom-agree-on-commercial-terms-to-supply-ukraines-full-natura

Centrus Energy Corp. 2023. Centrus Form 10-K. https://investors.centrusenergy.com/static-files/9c69d593-1dbd-4b90-98d6-47232a99426d

Chaffee, P. 2022a. “Nuclear Fuel: Western Suppliers Prepare for Sudden Bull Market.” Energy Intelligence. March 25. https://www.energyintel.com/0000017f-9d96-db3b-a9ff-bdfe14e90000

Chaffee, P. 2022b. “Interview: Orano’s Peythieu on Navigating Market in ‘Fog of War.’ ” Energy Intelligence. September 23, 2022. https://www.energyintel.com/00000183-59a2-db08-a79f-59f7ecc60000

Chalfant, M. 2022. “White House Asks Congress for $13.7B in Ukraine-Related Funding.” The Hill. September 2. https://thehill.com/homenews/administration/3625876-white-house-asks-congress-for-13-7b-in-ukraine-related-funding/

Coyne, E. 2023. “Uranium Update from Per’s Cabin.” Sprott. June 27. https://sprottetfs.com/insights/podcast-uranium-update-from-pers-cabin/

Euratom. 2022. Euratom Supply Agency Annual Report 2021. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://euratom-supply.ec.europa.eu/system/files/2022-12/Euratom%20Supply%20Agency%20-%20Annual%20report%202021%20-%20Corrected%20edition.pdf

Fefer, R.F., and L.N. Larson. 2019. Section 232 Investigation: Uranium Imports. Washington, D.C.: Congressional Research Service. https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IN/IN11145

International Panel on Fissile Materials. 2023. “Fissile Material Stocks.” April 29. https://fissilematerials.org/

International Trade Administration. 2023. “Uranium From the Russian Federation; Final Results of the Expedited Fifth Sunset Review of the Suspension Agreement.” Federal Register. January 3. https://www.federalregister.gov/documents/2023/01/03/2022-28532/uranium-from-the-russian-federation-final-results-of-the-expedited-fifth-sunset-review-of-the

Jennetta, A. 2021. “Metropolis Restart Decision Driven by Conversion Supply Gap: Official.” Platts Nucleonics Week 62 (18).

Jennetta, A. 2023a. “US DOE Awards $14 Million to US Uranium Converter for Reserve Program.” Platts Nuclear Fuel48 (1).

Jennetta, A. 2023b. “Recent Trends in Uranium Conversion, Enrichment Markets Will Continue in 2023: Executives.” Platts Nucleonics Week 64 (4).

Jennetta, A., and O. Adelman. 2022. “Uranium Enrichment Capacity Expansion Program Top Priority for 2023: Urenco.” Platts Nucleonics Week 63 (51).

Kazatomprom. 2022. “Kazatomprom 3Q22 Operations and Trading Update.” October 26. https://www.kazatomprom.kz/en/media/view/operatsionnie_rezultati_deyatelnosti_ao_nak_kazatomprom_za_3_kvartal_2022_goda

Majerus, R. 2022. Issues and Decision Memorandum for the Final Results of the Fifth Sunset Review of the Agreement Suspending the Antidumping Investigation on Uranium from the Russian Federation. Washington, D.C.: International Trade Administration. https://access.trade.gov/public/FRNoticesListLayout.aspx

McMorris Rodgers, C. 2023. Prohibiting Russian Uranium Imports Act. https://www.congress.gov/bill/118th-congress/house-bill/1042/text

Moniz, E.J. 2015. Analysis of Potential Impacts of Uranium Transfers on the Domestic Uranium Mining, Conversion, and Enrichment Industries. Washington, DC: US Department of Energy. https://www.energy.gov/ne/articles/2015-secretarial-determination

Nuclear Engineering International. 2022a. “World Nuclear Fuel Conference Report.” June 22. https://www.neimagazine.com/features/featureworld-nuclear-fuel-conference-report-9793490/

Nuclear Engineering International. 2022b. “Orano to Increase Uranium Enrichment Capacity.” October 14. https://www.neimagazine.com/news/newsorano-to-increase-uranium-enrichment-capacity-10086612/

Nuclear Engineering International. 2023. “Ukraine’s Energoatom Signs Agreements with Cameco for Fuel Supplies.” March 22. https://www.neimagazine.com/news/newsukraines-energoatom-signs-agreements-with-cameco-for-fuel-supplies-10694716/

Orano. 2023. “Tricastin.” https://www.orano.group/en/nuclear-expertise/orano-s-sites-around-the-world/uranium-transformation/tricastin/expertise

Ostroff, J. 2015. “DOE Uranium Transfer Plan Fails to Assess Economic Harm: ConverDyn.” Platts Nucleonics Week 56 (23).

Perry, R. 2017. Analysis of Potential Impacts of Uranium Transfers on the Domestic Uranium Mining, Conversion, and Enrichment Industries. Washington, DC: US Department of Energy. https://www.energy.gov/ne/articles/secretarial-determination-april-2017

TradeTech. 2021. “Nuclear Market Review.” Sprott. August 20. https://sprott.com/media/4209/nmr210820.pdf

UK Department for Energy Security and Net Zero and Department for Business, Energy & Industrial Strategy. 2022. “Nuclear Fuel Fund (NFF): Request for Information (Closed).” July 19. https://www.gov.uk/government/publications/nuclear-fuel-fund-nff

UK Department for Energy Security and Net Zero, and Grant Shapps. 2023. “New Nuclear Fuel Agreement alongside G7 Seeks to Isolate Putin’s Russia.” April 16. https://www.gov.uk/government/news/new-nuclear-fuel-agreement-alongside-g7-seeks-to-isolate-putins-russia

Urenco. 2023a. Annual Report and Accounts 2022. https://www.urenco.com/cdn/uploads/supporting-files/Urenco_AR2022.pdf

Urenco. 2023b. “Urenco Signs Nuclear Fuel Agreement to Support Bulgaria Diversification Efforts.” April 20. https://www.urenco.com/news/global/2023/urenco-signs-nuclear-fuel-agreement-to-support-bulgaria-diversification-efforts

US Department of Energy. 2020. “Restoring America’s Competitive Nuclear Energy Advantage: A Strategy to Assure U.S. National Security.” https://www.energy.gov/sites/prod/files/2020/04/f74/Restoring%20America%27s%20Competitive%20Nuclear%20Advantage-Blue%20version%5B1%5D.pdf

US Department of Energy. 2021. “Request for Information (RFI) Regarding Planning for Establishment of a Program To Support the Availability of High-Assay Low-Enriched Uranium (HALEU) for Civilian Domestic Research, Development, Demonstration, and Commercial Use.” Federal Register. December 14. https://www.federalregister.gov/documents/2021/12/14/2021-26984/request-for-information-rfi-regarding-planning-for-establishment-of-a-program-to-support-the

US Energy Information Administration. 2020. 2019 Uranium Marketing Annual Report. Washington, DC: US Department of Energy. https://www.eia.gov/uranium/marketing/archive/umar2019.pdf

US Energy Information Administration. 2023. 2022 Uranium Marketing Annual Report. Washington, DC: US Department of Energy. https://www.eia.gov/uranium/marketing/pdf/2022%20UMAR.pdf

Vattenfall. 2022. “Vattenfall Secures Long-Term Nuclear Fuel Supply.” May 5. https://group.vattenfall.com/press-and-media/pressreleases/2022/vattenfall-secures-long-term-nuclear-fuel-supply

Wald, M. 2023. “On the Verge of a Crisis: The U.S. Nuclear Fuel Gordian Knot.” Nuclear Newswire. April 15. https://www.ans.org/news/article-4909/on-the-verge-of-a-crisis-the-us-nuclear-fuel-gordian-knot/

Westinghouse Electric Company. 2022. “Helping Finland to Secure Its Energy Future.” November 22. https://info.westinghousenuclear.com/news/helping-finland-secure-energy-future

Westinghouse Electric Company. 2023. “Westinghouse Reinforces Its Commitment to Energy Security in Czech Republic.” March 29. https://info.westinghousenuclear.com/news/westinghouse-reinforces-its-commitment-to-energy-security-in-czech-republic

White House. 2022. “FY 2023 Continuing Resolution (CR) Appropriations Issues.” https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2022/09/CR_Package_9-2-22.pdf

Wood, J. 2022. “A Global Realignment.” Nuclear Engineering International. October 20. https://www.neimagazine.com/features/featurea-global-realignment-10102424/

World Nuclear Association. 2023a. “Supply of Uranium.” May. https://world-nuclear.org/information-library/nuclear-fuel-cycle/uranium-resources/supply-of-uranium.aspx

World Nuclear Association. 2023b. “World Nuclear Power Reactors & Uranium Requirements.” July. https://world-nuclear.org/information-library/facts-and-figures/world-nuclear-power-reactors-and-uranium-requireme.aspx

World Nuclear News. 2022a. “Calm Approach the Right Strategy for Energy Security, Says Panel.” April 28. https://world-nuclear-news.org/Articles/Calm-approach-the-right-strategy-for-energy-securi

World Nuclear News. 2022b. “Cameco Promises Patience as Uranium Market Realigns.” May 5. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Cameco-promises-patience-as-uranium-market-realign

World Nuclear News. 2022c. “First Contracts Awarded for US Strategic Uranium Reserve.” December 16. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/First-contracts-awarded-for-US-strategic-uranium-r

World Nuclear News. 2023a. “Cameco Reaps Benefits of ‘best-Ever’ Fuel Market Fundamentals.” February 10. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Cameco-reaps-benefits-of-best-ever-fuel-market-fun

World Nuclear News. 2023b. “Centrus on Track for HALEU Demonstration by Year-End.” February 10. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Centrus-on-track-for-HALEU-demonstration-by-year-e

World Nuclear News. 2023c. “Market Dynamics under Spotlight at WNFC 2023.” April 20. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Market-dynamics-under-spotlight-at-WNFC-2023

World Nuclear News. 2023d. “Urenco, Cameco Sign Supply Deals for Bulgaria’s Kozloduy.” April 21. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Urenco,-Cameco-sign-10-year-deals-with-Bulgaria-s

World Nuclear News. 2023e. “Fuel Cycle Players Need Certainty to Support Future Nuclear Growth: Panel.” September 8. https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Fuel-cycle-players-need-certainty-to-support-futur

Türkiye’nin iklim politikasına “çok düşük” not

admin
-
0
Türkiye’nin iklim politikasına “çok düşük” not

İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde Türkiye bir önceki yıla göre dokuz sıra gerileyerek 63 ülke içinde 56’ncı sırada yer aldı.

Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı’na katılan ülkeler fosil yakıtların kullanımından vazgeçilmesi için çaba gösterirken 2024 yılı İklim Değişikliği Performans Endeksi (CCPI) yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaşmasına rağmen küresel ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandırılması hedefinin hâlâ uzak olduğunu ortaya koydu.

Yaklaşık 450 uzmanın analizi sonucu hazırlanan rapora göre, dünyanın önde gelen bütün ekonomileri artık rüzgar, güneş ve sudan elde edilen enerjiye yatırım yapıyor. Ancak karbondioksit emisyonunun hızlı bir şekilde azaltılması ve fosil yakıtların yerini alması için yenilenebilir enerji kaynaklarının katlanarak büyümesi gerekiyor.

Sivil toplum kuruluşları Germanwatch, Yeni İklim Enstitüsü ve İklim Eylem Ağı (CAN) tarafından hazırlanan İklim Değişikliği Performans Endeksi, her yıl güncellenerek BM iklim zirvesi sırasında açıklanıyor. Raporda dünyadaki sera gazının yüzde 90’ından sorumlu olan, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 63 ülkenin iklim performansı, sera gazı emisyonları, enerji tüketimi, yenilenebilir enerjinin kullanımı ve iklim politikası kategorilerinde değerlendiriliyor.

Türkiye dokuz sıra geriledi

2023 yılı İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde 47’nci sırada bulunan Türkiye, bu yıl dokuz sıra gerileyerek 56’ncı sıraya düştü. Bu şekilde Türkiye, “çok düşük performans” gösteren ülkeler arasında sınıflandırıldı.

Türkiye, Yenilenebilir Enerji kategorisinde “orta”, Sera Gazı Emisyonları ve Enerji Kullanımı kategorilerinde “düşük” ve İklim Politikası kategorisinde ise “çok düşük” derece aldı.

Raporda, Türkiye’nin 2038 yılına kadar sera gazı emisyonlarını artırmayı planladığı ve 2053 yılına kadar da net sıfır emisyon hedeflediği hatırlatıldı. CCPI uzmanları sera gazı emisyonlarını azaltma politikasındaki temel eksikliğin, hesaplamanın mevcut durum çerçevesinde yapılması ve bu nedenle de gerçekte net sıfır emisyonu hedeflememesi olduğunu vurguladı.

Uzmanlar, Türkiye’nin Nisan 2023’te açıkladığı Güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı’nın da net sıfır emisyon ve küresel ısınmanın 1,5 derece ile sınırlanması hedefiyle uyuşmadığına dikkat çekti.

Fosil yakıtlardan vazgeçme çağrısı

Raporda, Türkiye’nin hâlâ fosil yakıtlardan elde edilen enerjiye bağımlı olduğu da hatırlatıldı. Fosil yakıtları aşamalı olarak terk etme politikasının olmadığı ifade edilerek farklı bölgelerde doğal gaz ve petrol arama faaliyetlerinin hâlâ sürdürüldüğü kaydedildi.

Yatağan Termik Santrali
Raporda, Türkiye’ye fosil yakıtlardan vazgeçme çağrısı yapıldıFotoğraf: ANKA

CCPI uzmanları, Türkiye’ye fosil yakıt arama ve çıkarma faaliyetlerine son verilmesi ve kömürlü termik santrallerin kapatılması çağrısında bulundu.

Raporda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Ocak 2023’te yayımladığı Ulusal Enerji Planı’na da değinildi. Bu plana göre, fosil yakıtların elektrik üretimindeki payının kademeli olarak azaltılması öngörülse de bu nükleer enerjinin kullanımını içerdiği için CCPI uzmanları tarafından eleştirildi.

Yenilenebilir enerji hedefleri iddialı değil

Raporda, Ulusal Enerji Planı’na göre güneş enerjisi başta olmak üzere yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılmasının öngörüldüğü belirtildi. Ancak rüzgar enerjisi ile ilgili hedeflerin iddialı olmadığı ifade edilerek aşamalı olarak kömürden vazgeçilmesini içermediği kaydedildi. Ayrıca yenilenebilir enerji üretiminin hâlâ merkezi düzeyde gerçekleştirilmesi de eleştirildi. Uzmanlar, yenilenebilir enerjiden küçük ölçekte yararlanılabilmesi için kamu binaları, otoparkla ve açık pazar yerlerinin çatılarına güneş panelleri kurulmasının zorunlu hale getirilmesini önerdi.

Uzmanların önerileri

CCPI uzmanları, Türkiye’ye iklim politikasına ilişkin değişiklik önerilerinde de bulundu. Buna göre, sera gazı emisyonunun iddialı bir şekilde azaltılması hedefiyle Ulusal Katkı Beyanı’nın güncellenmesi çağrısı yapıldı. Kömürden çıkış için politika belirlenmesi ve kömüre verilen sübvansiyonların yenilenebilir enerjiye aktarılması gerektiği vurgulandı. Tüm sektörlerin karbonsuzlaştırılması için gereken politikaların devreye sokulması önerilirken, hazırlanmakta olan iklim değişikliği yasasında daha şeffaf olunması talep edildi.

İlhan: Türkiye’nin geriye düşmesi normal

Raporu kaleme alan uzmanlardan Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Türkiye İklim ve Enerji Politikaları sorumlusu Elif Cansu İlhan, Türkiye’nin iklim performansını değerlendirirken Türkiye’nin açıkladığı Ulusal Katkı Beyanı’nın bir emisyon azaltımı planı olmamasını eleştirdi. Türkiye’nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28’inci Taraflar Konferansı’ndaki (COP28) performansını da değerlendiren İlhan, “Türkiye iklim eyleminde geri kalma konusunda ısrarcı olduğunu gösterdi” dedi.

Türkiye’nin kömürden çıkış planı yapmamasını da eleştiren İlhan, “COP28’de ise kömür bağımlılığı Türkiye’den çok daha yüksek ülkeler kömürden çıkış için ve yeni kömüre karşı adımlar atarken Türkiye müzakerelerde fosil yakıtlardan hem çıkışa hem de fosil yakıtların azaltımına karşı çıkan dört ülkeden biri oldu. Türkiye bunun yanında COP’un olumlu çıktıları arasında olan yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, sağlık gibi alanlardaki taahhütlerin henüz hiçbirine katılmadı. Türkiye’nin geçtiğimiz yıllarda Paris Anlaşması’nı onaylayarak yükseldiği sıralamada, bu sene geriye düşmesi normal görünüyor” ifadelerini kullandı.

STK’lardan kömür raporu

03:46

Endekste ilk üç sıra boş kaldı

İklim Değişikliği Performans Endeksi’ne göre dünyada hiçbir ülke küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırma hedefine ulaşamadığı için endekste ilk üç sıra geçen yıl olduğu gibi bu sene de boş. Endekste dördüncü sırada yer alan Danimarka’da elektrik ve ısınma için gereken enerjinin yenilenebilir enerjiden sağlanması için son yıllarda çabanın artırıldığı ve sera gazı salımının azaltıldığı ifade edildi. Ancak ülkede Ekim 2022’de yapılan seçimler sonrasında iklim politikasında yavaşlama kaydedildiğine dikkat çekildi. Endekste Danimarka’yı Estonya ve Filipinler takip etti.

BM iklim zirvesine ev sahipliği yapan Birleşik Arap Emirlikleri İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde sondan üçüncü sırada yer aldı. Yüksek emisyonlar ve yenilenebilir enerjilerin toplam enerji üretimindeki payının yüzde 1’den az olması Körfez ülkesinin alt sıralara yerleşmesine neden olarak gösterildi. Suudi Arabistan ile İran, Rusya, Kanada ve ABD de sıralamanın sonlarında yer alan ülkelerden oldu.

Karadeniz’de Doğa Tahribatı

admin
-
0

Hatay Deprem Çalıştayı Sonuç Bildirgesi: “Umudu ve Dayanışmayı Büyütüyor, Kentlerimizi Yeniden Kuruyoruz!”

admin
-
0
Hatay Deprem Çalıştayı Sonuç Bildirgesi: “Umudu ve Dayanışmayı Büyütüyor, Kentlerimizi Yeniden Kuruyoruz!”

İktidarın Ekolojik Yıkım, Rant, Talan ve Özelleştirme Politikaları Öldürüyor!

6 Şubat ve 20 Şubat depremlerinde; sonuçların ağır olmasının ve müdahalede geç kalınmasının ölümcül sonuçlar doğurmasında; devletteki neoliberal dönüşüm politikalarının, kamu hizmetlerinin piyasaya açılmasının, özelleştirmelerin, devletin bir şirket gibi yönetilmesinin, iktidarın devleti adeta inşaat şirketlerine teslim etmesinin, denetimsizliğin, KÖİ (kamu özel işbirliği) projelerinin, kamuya ve yatırımlara yeterince bütçe ayrılmamasının temel faktör olduğu görülmüştür. Eğer bugün kamu hizmetleri çökme noktasına gelmişse ve müteahhitler bu kadar pervasızca ve kontrolsüzce binalar dikmiş, bu binalar on binlerce insanımıza mezar olmuşsa, bu yıkım ve ölümlerde her şeyden önce bu sistemi kuranlar ve bu sistemden nemalananların kar hırsları ve iktidarın ranta dayalı politikaları sorumludur.

Bilim insanlarının bölgeye yönelik yıllardır dile getirdikleri deprem tespitlerine rağmen deprem gerçeğini görmezden gelen kent planlaması, imar ve yapı denetim çalışmaları, iktidarın çıkardığı imar afları, yaşadığımız büyük felakete adeta davetiye çıkarmıştır.

Yine iktidarın izlediği neoliberal politikalar tarım alanları, dere yatakları ve biyoçeşitlilik açısından önemli olan alanların imara açılması felakete çağrı olmuştur. Yıllardır izlenen rant-talan ve betona dayalı inşaatlar ekolojik yaşam alanlarını yok etmiştir.

En son 1999 depremi sonrasında oluşan toplumsal duyarlılığı da değerlendirerek ülke genelinde deprem gerçeğine uygun kentleşme politikaları ile buna bağlı imar planları ve yapı denetim faaliyetlerinin hayata geçirilmesi gerekirken; depremden sonra iktidara gelen AKP hükümetleri bunun tam tersini yapmış, kentlerimizi deprem gerçeğinden uzak sadece ranta dayalı plansız yapılaşma ve imar uygulamalarıyla beton yığınlarına dönüştürmüş, göstermelik yapı denetim faaliyetleriyle inşaat sektörünü gerekli bilimsel denetimden adeta muaf tutmuştur. Bu anlamda deprem nedeniyle yaşadığımız bu acılar takdiri ilahi değil takdiri siyasidir.

Kamu adına gerekli düzenleme ve denetimleri yapmak yerine TOKİ eliyle rant odaklı yapılaşmalara öncülük eden siyasi iktidar, her üç dört yılda bir ilan ettiği “imar af”larıyla kentlerimizin plansız yapılar çöplüğüne ve beton yığınları halinde dönüştürülmesine göz yumarak depremin büyük bir felakete dönüşmesine sebep olmuştur. 2002 yılından bugüne, 2023 yılına kadar tam 9 defa imar affı yasaları çıkarılmıştır. En sonuncusu 2018 yılında yapılan imar aflarının ağır sonuçlarını deprem bölgesinde görmek mümkündür. Hatay-Gaziantep, Adıyaman ve Kahramanmaraş başta olmak üzere 300 bine yakın binaya yapı kayıt belgesi verilmesi, fen ve yapı tekniğiyle ilgili zorunlu statik projeleri ve zemin etütleri gibi zorunlu teknik incelemelerin göz ardı edilmesi, sonuçların bu kadar ağır olmasını doğurmuştur.

Devletin denetim yetkisinin özele devri ile mühendislik hizmetlerinin hiçleştirilmesi sadece rant üzerine kurulu bir yönetsel anlayışın coğrafyamıza ve insanlarımıza yaşattığı bu acı tabloyu bir kez daha yaşamamıza neden olmuştur.

Bilim insanlarının yıllardır dile getirdiği deprem tahminlerinin umursanmaması kentlerimizin altyapı olarak deprem gerçeğine göre hazırlıklı hale getirilmemesinde de görülmüştür. Deprem sonrasında elektrik, içme suyu, kanalizasyon ve doğalgaz şebekelerinin çökmesi hem can kayıplarının artmasına hem de enkazdan çıkanların sağlıksız koşullarda kalmasına neden olmuştur.

Deprem gibi doğal afet durumlarında devletin hızlı ve aktif müdahalede bulunabilmesi için kurulmuş AFAD’ın bilim insanlarının yıllardır dile getirdiği deprem tahminlerine rağmen hemen hiçbir ciddi hazırlığının olmaması deprem sonrası müdahalelerin gecikmesine ve yetersiz kalmasına bağlı olarak can kayıplarının çok daha fazla olmasına neden olmuştur.

İktidarın kadrolaşma politikasının ve liyakatsizliğin 85 milyonun canının emanet edildiği AFAD’da da yaşanmasının ağır sonuçlarını bugün canımızla, yıkılan binalarımızla, haritadan silinen kentlerimizle ödüyoruz.

Doğal afetle de dayanışma faaliyetlerinde bulunması gereken Kızılay, ilk günlerde afet illerine gelmemiş, sonrasında kamuoyuna da yansıdığı üzere yardım kuruluşlarına çadır satmış, soğuk kış günlerinde depremzedelerin barınma, ısınma, giyecek, yiyecek başta olmak üzere en temel insani ihtiyaçları deprem illerine ilk ulaşan gönüllü demokratik kitle örgütlerinin oluşturduğu dayanışma çalışmaları ile karşılanmıştır.

Depremden hemen sonra ülke genelinde halkların dayanışma ruhuyla başlatmış olduğu yardım toplama ve destek kampanyaları karşısında kamu adına bu yardımların ihtiyaç olan yerlere ulaşması konusunda koordinasyon görevi ve desteği vermesi gereken siyasi iktidarın bunun yerine, AFAD eliyle bu yardım araçlarına el konulması, demokratik kitle örgütlerine ve yerel yönetimlere müdahalelere varan engellemelerde bulunması, başta köyler ve ilçeler olmak üzere deprem nedeniyle yıkılmış birçok yere yardımların ulaşmasında gecikme ve yetersizliklerin yaşanmasına neden olmuştur.

Deprem bölgesindeki arama, kurtarma ve yardım faaliyetlerinin tek elde AFAD üzerinden yürütülmeye çalışılması, AFAD’ın ve valiliklerin demokratik kitle örgütleri hatta belediyelerle dahi yeterli koordinasyon ve işbirliği içinde olmaması; hem bölgeye giden sivil arama kurtarma ekipleri, sağlık çalışanları ve yardım kuruluşlarının etkin çalışma yürütememesine hem de yardım faaliyetlerinin gerekli yerlere zamanında ulaşamayıp, zayi olmasına neden olmuştur.

AFAD ve Kızılay özellikle Hatay, Maraş ve Adıyaman da köylere ve mahallelere yardım götürürken ayrımcılık yapmış ve özellikle Alevi köyleri başta olmak üzere kendisince öteki gördüğü kesimlere yardım ve hizmet götürmekte yetersiz kalmıştır.

Deprem sonrasında karşı karşıya kalınan en acı ve çaresizlik dolu durumlardan biri de yıkılan binalardan çıkarılan cenazelere dairdir. Bölgedeki cenazeler, günlerce sokakta bekletilmiş, cenazelerden örnek alınmadan, çoğunun kimlik tespiti yapılmadan ve bazen toplu olarak defnedilmiştir. Yakınlarını kaybetmiş aileler açısından geçen onca güne rağmen halen cenazelere ulaşamamış olmak, en az deprem kadar ağır bir yük olmuştur. Birçok yere arama kurtarma ekiplerinin çok geç gelmiş olması enkaz altında onlarca yurttaşımızın soğuktan, açlıktan ve havasızlıktan ölmesine neden olmuş, cenazelerin örnek alınmadan defnedilmesi tüm bu bulguların yok olmasına ve ilerde olası hukuksal süreçlerde ciddi hak kayıplarının yaşanmasına neden olmuştur. Günler sonra başlayan enkaz kaldırma çalışmalarındaki özensizlik de birçok cenazenin bulunmasını güçleştirmiştir.

Mültecilere Yönelik Linçe Karşı Yaraları Birlikte Sarmak

Deprem bölgelerinden sadece depremden kaynaklı ölümler, acılar, trajik haberler gelmedi. Deprem illeri aynı zamanda çok fazla mültecinin de yaşadığı bir bölge. Depremde hayatını kaybeden, yaralanan ve evleri yıkılan çok sayıda mülteci olmuştur.

Depremzede mülteci ve göçmenler çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmıştır:

Nefret Söylemi Ve Düşmanlaştırma

Deprem sonrasında mültecilere karşı tetiklenen nefret söylemi, özellikle sosyal medyada kışkırtılmış, barınma ihtiyacı ve yardımlar konusunda mültecilerin dışlanması söz konusu olmuştur. Depremin ardından mülteciler ilk günlerde, Gaziantep ve Diyarbakır’da camilere, Mersin’de otogara sığındılar. Daha sonra Göç İdaresinin yol izin belgesini kaldırarak seyahat serbestisi vermesiyle, mülteciler de diğer depremzedeler gibi başka illere gitmeye başladılar. Ancak gittikleri illerde barınma sorununu kendilerinin çözmesi beklenmiş, geçici barınma yerlerinde ve çadır bölgelerinde mülteciler dışlanmıştır. Deprem sonrasında karşı karşıya kaldıkları nefret söylemleri ve ötekileştirme karşısında evleri yıkılan mülteciler yardımlara erişim noktasında da ciddi sorunlar yaşamışlar, olası saldırı ve çatışmalardan çekindikleri için yardım talebinde bulunurken geri planda durmayı tercih etmişlerdir.

Deprem İllerinde Emek Ve Çalışma Hayatı

Deprem bölgesinde 3,8 milyon insan çalışmaktaydı ve bu toplamın 1,5 milyonu kayıt dışı istihdamdaydı. İstihdamın çoğunluğu tarım, imalat ve ticaret ve düşük katma değerli hizmetler sektörlerindeydi (HHİA 2021).

Depremle birlikte, deprem illerinde; kitlesel işsizlik, istihdam yetersizliği, kayıt dışı istihdamda artış, sosyal güvenlik açıkları ve hane halkı yoksulluğunun artması gibi durumlar açığa çıktı.

Konut ve işyerlerinin yıkımı, kiralardaki aşırı artış, işçilerin göçü ve özellikle inşaat işçileri için insani barınma ihtiyacını ortaya çıkardı

Ücretli çalışanların sayısı %23,6 (226 bin), işyeri sayısı %20,2 (66 binden fazla) düşmüş, (TEPAV) En yüksek düşüşler ise; Adıyaman, Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş’ta gerçekleşmiştir.

Enkaz kaldırma, yıkım ve inşaat işlerinde ciddi İSG (işçi sağlığı ve iş güvenliği) riskleri (asbest, zararlı kimyasallar ve gazlara maruz kalma, elektrik kaynaklı tehlikeler, ergonomik riskler), engelli birey sayısında artış, kadınlar, gençler ve çocuklara özgü kırılganlıklar, kentsel ve kırsal alanda değişen yoksulluk etkisi ve istenmeyen baş etme mekanizmaları: çocuk işçiliği, kayıt dışı istihdam, çalışma standartlarında düşüş, kilit çalışma hayatı kurumlarının gördüğü hasar ve hizmetlerin sekteye uğraması (İŞKUR, SGK, işçi ve işveren örgütlerinin yerel şubeleri) gibi birden fazla sorun derinleşmiş durumdadır.

İktidar, Ekolojik Yıkım Ve Talan Politikalarına Deprem Sonrasında Da Devam Ediyor!

Deprem bölgesinde deprem öncesi açılan maden ocakları ve enerji santralleri için ÇED (çevresel etkileri değerlendirme) raporu alamayan firmalar deprem sonrasında ilan edilen OHAL’i fırsat bilerek çevre bakanlığının oluru ile maden ocaklarını ve enerji santrallerini kurduklarını gördük. Maden ocakları ve enerji santrallerinin Tarım alanları ve halk sağlığı üzerinde yarattığı risklerin dikkate alınmadığı bilinmektedir.

Hukuk Sistemi, Sağlığa Erişim ve Sağlık Hakkı Enkaz Altında Kalmıştır!

Deprem öncesi de kötü olan hukuk anlayışı deprem sonrasında çok daha kötü durumu gelmiş durumda. Mahkeme kararların uzaması, yoksulluk karşısında hukuka erişimin maliyetinin çok artmış olması, yasaların çok hızlı değişmesi, fiziki ortamların yetersizliği, yurttaşların hak arama ve hukuksal süreçleri işletme ile ilgili ciddi güvensizlik yaşamalarına neden olmuş, yüksek maliyet ve hukuka olan güvensizlik davaların açılmasında, hak arayışlarında düşüklük arz etmiştir.

Yıkılan hastaneler, verilemeyen koruyucu sağlık hizmetleri, kaotik çalışma rejimi vb. sağlık sisteminin depreme dayanıklı olmadığının göstergeleri olmuştur. Sağlıksızlığı yaratan her şey halk sağlığı sorunu olup sağlıklı olma hali de toplumsal sağlıkla doğrudan ilişkiliyken 9. Aya geldiğimiz bugünlerde barınma, beslenme, alt yapı, hijyen sorunları ilk günkü gibi devam etmekte. Deprem sonrasında toplumsal sağlık hizmetlerinin halka ulaşabilmesi için sağlık emekçilerinin yanı sıra; barınma, beslenme, temiz su, giyim, ulaşım, eğitim konularında yerelde oluşturulan dayanışma ağları, demokratik kitle örgütleri de ciddi katkılar koymuş, yeni ve alternatif bir kamusallığın öncüleri olmuştur. Neoliberal sağlık reformları iflas etmiş olup sağlık toplumun öz gücü ve dayanışma ile vücut bulmuştur. Demokratik kitle örgütleri tarafından yürütülen her türlü deprem çalışmaları yerelliğin önemini ortaya koyarken çalışmalarımızda ön açıcı olan geçmiş deneyimlerimizin belleğini oluşturmakta bir kez daha önemini ortaya koymuştur.

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Depremde Daha Da Derinleşmiştir!

Depremin en dezavantajlı gruplarından biri olan kadınların sağlık hakkı, erkek devlet aklıyla kurgulanmaya bağlı olarak karşımızda ciddi bir sorun olarak durmakta.

Kadınlar için kamu otoritesi tarafından üreme politikalarına sıkıştırılmış kurgu, kadınlar açısından ciddi bir sağlık krizi yaratmakta. Güvenli ve hijyen olmayan tuvalet kullanımı, temiz suya ve yeterli temiz iç çamaşırına erişememeye bağlı kadınlarda vajinit sistit gibi sorunlar çok sık ortaya çıkmakta, kamu otoritesinin üreme politikasına sıkıştırılan kurgunun devamında takipsiz gebe, takipsiz bebeklerin yarattığı kaygı ile kadınların kendi kendine başa çıkması beklenmekte.

Çocuk, engelli ve yaşlı bireylerin bakımının kadınların sırtına bırakılmış olması her temasta kadınların kendileri için değil bakım verini olduğu bireyin yaşamı için soru sormasına neden olmakta. Hem bakım veren kişi olmak hem gözetilmeme hali öz bakımda yetersizlik ve devamında depresyonun oluşması ve derinleşmesine neden olmaktadır. Kadınlar bir yandan depremde yaşadıkları travmatik durum, kayıplar ve yıkımların etkisiyle baş etmeye çalışırken, bir yandan da bakım sorumluluğunu üstlendikleri tüm aile bireylerinin de kaygılarını taşımaktadır.

Yetersiz ve güvenliksiz olarak sağlanan barınma imkânları kadınların zaman zaman boşandıkları ya da boşanma aşamasında oldukları erkeklerin yanına dönmesine neden olup kadınları tekrar bir şiddet sarmalının içine çekmektedir. Şiddete maruz kalan kadınların başvurabilecekleri bir mekanizmanın olmaması ve kadınların geçici sığınacağı yerlerin olmaması ise kadınların şiddet sarmalının içerisinden çıkamamasına neden olmaktadır. Depremin üzerinden geçen bunca zamana rağmen kadınların hala yaşam hakkı güvence altına alınabilmiş değil.

Depremin dezavantajlı olan bir diğer grubu LGBTİ+ ‘lar ise; depremden önce resmî kurumların, üst düzey yetkililerin ve Diyanet Başkanlığı’nın hedef gösteren, nefret yayan açıklamalarının sonucu olarak deprem döneminde barınma ve sağlık hakkı başta olmak üzere pek çok ayrımcılığa maruz kaldılar. Beraber yaşamı paylaştıkları bireylerle yaşadıkları derin çatışmalara maruz kaldılar.

Kadınların ve LGBTİ+’ların yaşadığı sorunlarının temelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadınlar özelinde devletin üreme politikalarına sıkıştırılmış sağlık politikaları yatmaktadır. Bu nedenle kadınların ve LGBTİ+’ların güçlendirileceği, istihdam olanaklarının yaratılacağı, karşı karşıya kaldıkları şiddet, taciz ve ayrımcılığa karşı çözüm üreten mekanizmaların kurulması elzemdir.

Engelsiz Yaşamı Birlikte Örelim!

Deprem bölgelerinde afete bağlı engelli birey sayısının artmış olmasını da bilmekteyiz. Toplumsal yaşamın olanaklarından eşit düzeyde faydalanmak, toplumsal yaşama tam ve etkin katılım sağlamak her yurttaş gibi engelli bireyler için de en temel anayasal haklarından biridir. Engelli bireylerin, toplumsal yaşama etkin katılımı çoğunlukla diğer bireylerle aynı ve eşit gerçekleşmemekte; sosyal ve kentsel yaşam alanlarının engelli bireylere sunduğu eşitsizlikler ve engeller, afet gibi kriz durumlarında engelli bireylere yönelik etkin çözümlerin ortaya konulmasını zaruri hale getirmektedir.

Deprem Sonrası Eğitim

Maraş merkezli depremler öğrenciler, veliler, aileler, öğretmenler ve eğitim kurumları üzerinde uzun süreli etkiler bırakmaya devam etmektedir. 2020 yılında başlayan pandemi dünya genelinde tüm okulları etkilerken, iklim kriziyle birlikte yaşanan seller, anormal sıcaklık artışları, insan merkezli afetler çoklu krizler karşısında eğitim sisteminin dayanıklılığını ölçen ölçütler haline gelmiştir. Teknolojisi ve araçlarıyla yaşadığımız modern çağ çoklu krizlere çözüm üretmemekte ve yeni krizlerin de kapısını açmaktadır. Kara dayalı sermaye üretimi, servet bölüşümündeki adaletsizlikler, sanayi üretimlerinin doğayı hiçe sayan uygulamaları, barınma hakkının apartman imparatorluklarına dönüşmesi eğitim alanını parçalamaya devam etmektedir. Yaşanan son depremler diğer birçok alanda olduğu gibi eğitim alanının da krizlere karşı hazırlıklı olmadığını ortaya çıkarmıştır. Afet dönemleri çocukların nitelikli eğitime ulaşma imkânlarını kısıtlayan ortamlardır. Çocukların eğitim hakkından mahrum kalması çocuklara dönük ihmal, istismar gibi vakaların artmasına sebep olacaktır. Okulların, yurtların barınma alanına dönüşmesi, çocukların ve gençlerin (deprem bölgesinde olmayanlarda dâhil) eğitim hakkına ulaşımını engellemiştir. Bu engel kız çocuklarının hane içindeki emek sömürüsünü arttırmış, kadınların yeniden toplumsal üretime kaynak sağlayan emeklerini görünmez kılmıştır. Okulların, hastanelerin birçok kamu kurumlarının fiziki altyapısının yetersiz oluşu eğitime katılımı olumsuz yönde etkilemiştir.

Yıkılan okulların yerine depreme dayanıklı okullar inşa edilmeden, hasarlı binalar onarılıp eğitim öğretime uygun fiziki koşulları sağlanmadan ve en önemlisi başta eğitim emekçileri olmak üzere barınma, hijyen sorunları çözülmeden bir normalleşme sürecine girip okulların eğitim öğretime başlaması çocukların psikososyal gelişim ve deprem sonrası travmalarla baş etme konusunda içinde bulunulan durumu daha da bir çıkmaza sokmuştur. Bir yandan enkaz kaldırma çalışmalarında sorumsuz davranışlar çocukların okul yollarında güvenliksiz binaların içinden veya yanından geçmelerine neden olmakta, çadırkent ve konteynır kentlerin şehir merkezinden uzakta olması ulaşım konusunda ciddi sorunlar açığa çıkarmakta ve fahiş servis ücretleri karşısında depremzede aileler, veliler zor durumda kalmaktadır.

Kültürel Zenginliklerimizi, Halklar Mozaiğini Ve Şehirlerin Hafızasını Yeniden İnşa Edeceğiz!

Deprem bölgesi tarihe beşiklik etmiş gerek kültürleri gerek manevi değerleri açısından çok farklı özelliklere sahip kentlerden oluşmakta halklar ve kültürler mozaiği tarihi ve kültürel niteliği olan kentlerin, somut ve somut olmayan varlıklarıyla korunmasının yolu, onları tanımak ve sahiplenmekten geçmektedir. Depremin yıkıcı etkisi başta Antakya olmak üzere şehirleri ve kültür mirasımızı yerle bir etmiştir. Ancak asıl mesele, sit alanlarında enkaz kaldırma çalışmalarında iktidarın, binlerce yıllık kültür mirasını ve kentlerin hafızasını, kültür ve inanç mozaiği olan yapıları yok eden yaklaşımıdır. Kent halklarında özellikle SİT alanından kepçe ve kamyonlarla kaldırılan molozun ait olduğu yere bir daha geri dönmeyeceği endişesi, bunlardan yalnızca biridir. Farklı dil, din, mezhep ve statüden insanlardan oluşan yurttaşlar, kültürlerinin zenginliği ve çeşitliliği ile birlikte yaşamaktan gurur duyan, kadim kentleri üzerinden ortak bir noktada buluşan topluluklardır. Kültürel miraslarımız farklılıklarımızın kabulü, geçmişimizin, müşterek tarihimizin zenginliğinin ifadesidir. O yüzden kültürümüzün, üzerine titrediğimiz yapılaşmaya ve bu yapılaşmanın çevresine daha hassas yaklaşılmalıdır. Çünkü deprem sonrasında şehri terk etmek zorunda kalanların geri dönüşü ve şehri yeniden ayağa kaldırma inancı için en güçlü motivasyon kaynaklarından biri de kadim kentlerin muhtevası, özgünlüğü ve dokusu ile korunmuş olmasıdır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın paylaştığı bilgilere göre Hatay Antakya kent merkezinde hasar tespit çalışmaları sonrasında Vakıf eserleri de dâhil olmak üzere 587 Tescilli Kültür Varlığı yapının; 186’sı yıkık, 175’i ağır hasarlı, 84’ü orta hasarlı, 67’si az hasarlı, 72’si ise hasarsız durumdadır. Söz konusu yapıların enkazı yerinde korunup, etrafı çevrelenmiş ve korunaklı hale getirilmiş, ihaleleri yapılmış olup restorasyonlarına başlanmıştır. Ancak aynı özenin tescilli birçok kültür varlıkları için gösterilmediğini görüyoruz. Ağır hasarlı ve yıkık durumdaki her yapının sadece rekonstrüksiyonu yapılmak üzere enkazının kaldırılması koruma ve mimarlık açısından doğru bir yaklaşım olmamakla birlikte, mülk sahiplerinin bu süreçler içerisinde çok yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalacağının da bilinmesi gerekmektedir.

Ağır iş makinelerinin, enkaz kaldırma çalışmaları sırasında “kültür yıkıntısı” olarak nitelendirilen yığının üzerinde çalışmasının korumak gerektiğinde tüm kurumların uzlaştığı, değerlerin yok olmasına sebebiyet verdiği unutulmamalıdır. Ayrıca birçok yapının zemin kotunun altında hem kendi dönemlerine hem de kendinden önceki dönemlere ait mahzenleri ve bodrum katları, su kuyuları ve sarnıçları da mevcuttur. Yapıların zemin katlarının üzerinde çalışan ağır iş makineleri, toprak altındaki arkeolojik yapılara ve bu yapıların alt kotlarındaki uzantılarına zarar vermektedir. Bu alanlardaki enkaz kaldırma çalışmalarının hassasiyetle ve bilimsel yöntemlerle gerçekleştirilmesi hem bugünün hem de binlerce yıllık tarihi tanıklıkları, medeniyetin inşası ve kadim kültürlerin yaşaması ve geleceğe aktarılması açısından hayati önemdedir.

Kentlerimizi Yeniden Kuracağız!

İki gün olarak gerçekleştirdiğimiz çalıştay sonucunda açığa çıkan en temel nokta; iktidarın neoliberal politikalarla kamusal hizmetleri tasfiye ettiği gerçekliği ile var ettiği kamusuz devletin yapmadığı/ yapamadığı; sağlık, eğitim hakkı, barınma, gıda, hijyen ve temiz suya ulaşma gibi en temel insani ihtiyaçların depremin üzerinden tam 9 ay geçmesine rağmen yeterince karşılanmadığı tespit edilmiştir. Yine ranta dayalı politikalar sonucunda enkaz kaldırma çalışmaları belli şirketlere verilmiş bu faaliyetler insan hayatını tehdit eden tarzda devam etmekte, kaldırılan moloz yığınları yaşam alanlarına boşaltılarak tarım arazileri yok edilmektedir. İktidarın çıkardığı zorunlu kamulaştırma düzenlemeleri ile yüzlerce yıllık zeytinlikler yerine binalar yapılmak suretiyle, depremin ağır faturası iktidarın bu rant politikaları ile bir kez daha bölge halkına kesilmek istenmektedir.

İktidarın bu yaklaşımı karşısında depremin ilk anından itibaren dayanışma çalışmaları demokratik kitle örgütleri, sendikalar, emek meslek örgütleri ve yerel inisiyatifler tarafından yürütülmüştür. Yürütülen her türlü çalışmanın gerek belleğini oluşturmak gerek ortak mücadeleyi yükseltmek gerekse daha sonrasında oluşacak olağanüstü afet süreçlerinde de işbirliği kurulması için demokratik kitle örgütleri ve yerel inisiyatiflerle koordinasyon kurulması elzemdir.

Bilimsel ve teknik esaslar çerçevesinde yürütülmediği için deprem bölgesinde yaşayan insanlara, bölgenin bitki örtüsüne, su kaynaklarına, tarım alanlarına ve doğal yaşamına telafisi imkansız zararlar verecek enkaz kaldırma ve depolama çalışmalarına derhal son verilmeli, bu çerçevede devam eden çalışmaların teşhiri kamuoyunda yapılmalı ve sorumlular hakkında hukuki süreç başlatılmalıdır.

Deprem ve depreme dayanıklı bina, binaların deprem sonrası hasar durumu çalışmalarında farklı bilim dalları önemli katkılar sağlarlar. Depreme dayanıklı bina tasarımı için yer incelemeleri, yapı imalatı sırasında yapının denetiminde beton dayanımın ve donatıların projeye uygunluğunun hasarsız incelemesinde, deprem sonrası bina incelemesi gibi problemlerin mühendislik çözümünde, merkezi ve yerel yönetimlerin ilgili kurum ve kuruluşlardan oluşan koordinasyon ile yeniden yapılaşma çalışmaların yürütülmesi gerekmektedir.

Deprem bölgelerinde hukuksal mücadele ortaklaştırılmalı bütünlüklü bir süreç yürütülmeli diğer deprem bölgelerindeki yerellerle ortak bir çalışma yürütülmeli ve açılan davaların paylaşımı ve bilgilendirilmesi yapılmalıdır.

ÇED raporunun kaldırılmasına dair bir ortak çalışma yapılmalı ekoloji örgütleri ile birlikte buna dair bir eylemlik programı oluşturulmalı, hukuksal takibi için ortak bir koordinasyon kurulmalıdır.

Toplumsal hafıza, ileriye dönük yaşamın taşıyıcısıdır. Yaşadığımız deprem dahil öncesi ve sonrasındaki tüm toplumsal hafızanın yok edilmemesi gerekmektedir, bunun için tarihi ve kültürel yapılar korunmalı ve yaşam alanının tarihi yapısına uygun mimari anlayış benimsenmelidir.

Meydanlar kentlerin hafızası ve ortak yaşam ve mücadele alanları olan meydanlar yapılmalı, bu meydanlar toplumlar arası kültürel çeşitliliği korumak, etkileşimi sağlamak ve demokratik işleyişi çoğaltmak için kullanılmalıdır.

Kırsal alanlarda yaşayan köylüler geçici barınma gerekçesiyle bile olsa topraklarından koparılmamalı, doğayla organik bağları zedelenmemelidir. Köydeki yaşamın sürdürülebilirliği için köylerdeki hayvanlara yem teminine öncelik verilmelidir.

Engele duyarlı afet yönetimi; önleme, risk azaltma, hazırlık, arama-kurtarma, acil yardım, rehabilitasyon, zararları azaltma ve yeniden inşa süreçlerini içeren afet öncesi, afet sırası ve afet sonrasının planlanması ve koordine edilmesi için afet ve acil durum yöneticileri, acil müdahale ekipleri, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar gibi profesyonelleri ve engelli bireye bakım veren yakın çevresini kapsayan çok boyutlu ve bir engelli yurttaşlarımıza yönelik bir eylem planı yapılması zaruridir. Bu nedenle gerek engelli bireylerin katılımı açısından mekânsal düzenlemeler, gerekse engelli bireye bakım veren katılımcıların yaşadığı öznel sorunları gören ve çözüm üreten mekanizmaları kurmanın deprem bölgelerinde yaşamı ve kentleri yeniden kurarken oldukça önemli ve öncelikli duyarlılığımız olmalıdır.

Deprem öncesinde ve deprem sonrasında Ana dilde kamu hizmeti taleplerimizin ne kadar önemli bir ihtiyaç olduğunu gördük. 6 Şubat depremlerinin gerçekleştiği coğrafyada anadili farklı olan yurttaşlarımızın sağlık, eğitim başta olmak üzere kamusal hizmetlerinden faydalanmada sıkıntı yaşadıkları tespit edilmiştir. Dolayısıyla başta eğitim ve sağlık olmak üzere tüm kamusal hizmetlerin anadilinde sunulması, afet durumlarında daha fazla hayat kurtarmak ve yaşama bağlanmak, dayanışmayı büyütmek açısından kaçınılmazdır.

Deprem sonrasında yardım ve dayanışma faaliyetlerinin organize edilmesi ile ilgili olarak merkezi yönetim kadar yerel yönetimlerin de yetersiz kaldığına tanık olduk. Bu yüzden yerel yönetimlerin güçlenmesi yönünde de çalışmalar yapılması önemlidir.

Deprem illerinde ilk günden itibaren oluşturulan yerel dayanışma ağlarının koordineli çalışabilmesi ve dayanışma faaliyetlerinin daha güçlü kılınabilmesi açısından 11 deprem ilinde bütünlüklü bir mücadelenin örgütlenmesi, yaşanan sorunların ortak çözümü açısından önemlidir. Bu anlamda bu çalıştayı düzenleyen kurumlar olarak deprem illerini kapsayacak şekilde merkezi bir koordinasyonun oluşturulması için bir çağrı yapılmalıdır.

Mevcut çadır kentler ve konteynır kentlerde gerekli güvenlik önlemlerinin alınması noktasında ve mevcut cinsiyet eşitsizliğini gözeten bir yerden kadınlar açısından ücretsiz ulaşım olanaklarının sağlanması için yerel yönetimlerle çalışmalar yürütülmelidir.

Kadınların, çocukların ve LGBTİ+ların şiddet, taciz ve istismara maruz kalmaları durumunda başvurabilecekleri birimlerin oluşturulması ve geçici olarak barınabilecekleri olanakların sağlanması için çalışmalar yürütülmelidir.

Kentlerin inşası tamamlanıncaya kadar ortak yaşam alanlarının oluşturulması önemlidir. Bu ortak yaşam alanlarında çocuk oyun parkları, psikososyal destek birimleri, sağlık hizmetleri ve kooperatifler gibi ortak yaşamı güçlendirecek alanları oluşturulmalıdır.

Kültürel mirasın korunması için her yapının ağır hasarlı veya yıkık da olsa kendi içerisinde bilgi ve detay barındırdığı gerçeği ile hareket edilmeli, sit alanları içerisindeki hiçbir yapıdan, tespitler yapılmadan enkaz kaldırılmamalıdır. Bu yapılar “Tescilli Kültür Varlığı” ya da “Çevre Uyumlu Geleneksel Yapı” da olsa aynı hassasiyet gösterilmelidir. Çünkü Antakya tarihi kent merkezi içindeki her yapı, tarihi dokuyu tamamlayan bir unsurdur. Yapıdan çok dokuyu koruyan bir yaklaşım içerisinde olunmalıdır. 

Her yapı için ayrı kararlar alınmalı, hasar durumuna göre topyekûn enkaz kaldırılmamalıdır. Mümkün olduğunca parsel sınırları içerisinde ayrıştırma yoluna gidilmelidir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise, son çare olarak enkaz başka bir alana ayrıştırılmak üzere kaldırılmalıdır.

Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK)

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB)

Türk Tabipleri Birliği (TTB)

İklim Kanunu- İklim Adaleti Perspektifinden Bakış 1. Toplantı

admin
-
0
İklim Kanunu- İklim Adaleti Perspektifinden Bakış 1. Toplantı

İklim Adaleti Çarşamba Toplantıları kapsamında İklim Adaleti Perspektifinden Bakış Toplantıları’ndan birincisinde buluştuk. “İklim adaletini devletlerden ve şirketlerden bekleyemeyiz, beklediklerimiz biziz” diyerek yola çıkanlar olarak bu toplantılarda iklim adaletinin ne olduğunu adaleti kurmanın olanaklarını, yol ve yöntemlerini birlikte değerlendiriyoruz. Meclis gündemine getirilmesi planlanan iklim yasası ile ilgili olarak gerçekleştirdiğimiz bu ilk toplantıda iklim kanunu ile ne amaçlandığını ve kanunun nasıl olması gerektiğini konuştuk.

Dayanışmayla…

İklim Adaleti Koalisyonu

FİLLER TEPİNİRKEN, ÇİMENLER EZİLİYOR!!!

admin
-
0
FİLLER TEPİNİRKEN, ÇİMENLER EZİLİYOR!!!

BASINA VE KAMUOYUNA:

Değerli Basın Emekçileri ve Sevgili Sinop Halkı,

Yıllardır Ülkemizde, Sinop’ta ve Akkuyu’da ve İğneada’da bir Nükleer Santral yapma belası sürüp gidiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Rusya Devlet Başkanı Putin ile her yan yana gelmelerinde Sinop’a Nükleer Güç Santrali yapma işini altın tepside Putin’e sunuyor. En son Soçi’de yan yana geldiklerinde Sinop’a NGS yapma işini Putin ile konuştuklarını ulusal basın temsilcilerine söylediğini yazılı ve görsel basından öğreniyoruz. Gerek Akkuyu’da ve gerekse Sinop’ta yaşayan yerel halka rağmen yapacaklarını ifade ediyorlar. Oysa ne Akkuyu’da ne Sinop’ta ne de Dünyada Nükleer Güç Santrali istemediğimizi sesimizin çıktığı kadar yüksek sesle söylüyoruz!

Recep Tayyip Erdoğan bu sözleri söyledikten hemen sonra Akkuyu Nükleer AŞ’yi yapan ROSATOM şirketinin Genel Müdürü Anastasia ZOTEEVA durumdan vazife çıkartıp yazılı ve görsel basına; Akkuyu’ya ikiz kardeş olarak Sinop NGS’yi yapacaklarını açıkladılar. Yetmedi! Türkiye’nin Enerji Bakanı sadece Akkuyu’da değil 2. ve 3. Nükleer santralleri yapmak için Çin, Güney Kore ve Rusya yetkilileriyle görüşmeler yaptıklarını ulusal basında pervasızca açıkladılar.

Son olarak Akkuyu Nükleer AŞ’nin CEO’su Zoteeva, basına verdiği bir röportajda “Akkuyu santralini kendi topraklarımızda değil kendimiz için inşaa ediyoruz. Bu nükleer santral Rusya’ya aittir. Bu, Başka ülkenin topraklarında bulunan kendi santralimizdir.” dedi. Kamuoyunda görülen tepkilere karşı da bu açıklamanın sonrasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) bir Rus yatırımı olduğu ama bu yatırımın Türkiye’deki herhangi bir yabancı yatırımdan hiçbir farkının olmadığını söyleyerek, “Akkuyu Nükleer AŞ, Türkiye Cumhuriyeti’nin vergi mevzuatına, hukuk kurallarına göre çalışan  bir şirket, bir Türk şirketidir. Nükleer santral yatırımı yapan başka ülkelerde böyle tartışmalar göremezsiniz”  demekle yetindi. Ne yazık ki Türkiye ve Rusya arasında 2010 yılında yapılan Hükümetler arası anlaşmayı bile okumamış yada anlamamış bir enerji bakanı bu sözleriyle Akkuyu Nükleer AŞ’ye itiraz edenlere ayar vermeye çalışmaktadır.

Enerji Bakanı Bayraktar, Nükleer Santral yaparak Türkiye’nin 2053 karbon nötr bir ekonomi olma noktasındaki hedefine ulaşmak için Türkiye’nin mutlaka Sinop’ta, Trakya’da yeni nükleer santralleri devreye alması gerektiğini iddia ederek Güney Kore, Rusya Federasyonu ve Çin ile konuya ilişkin görüşmeleri sürdürdüğünü söyleyen Bakan Bayraktar, “Dolayısıyla henüz netleşmiş, imza altına alınmış bir anlaşmamız yok ama bu üç ülkeyle hem Sinop için hem Trakya için çok yoğun görüşmelerimiz devam ediyor “ diyor!!!

Karşılıklı yapılan bu açıklamalar sonrasında Akkuyu için bir mülkiyet tartışması yaşandığı açıkça görülüyor. Yani, üste Filler tepinirken aşağıda çimenler eziliyor. Açıkçası taraflardan biri yalan söylüyor. Kimin yalan söylediğini de Kamuoyunun takdirine bırakıyoruz!

Akkuyu Nükleer Santrali için yapılan sözleşmede de açıkça belirtildiği gibi Akkuyu Nükleer AŞ sahası Ruslara tahsis edilmiştir. “Her Türk şirketi gibi Türk ticaret kanunlarına göre yönetilmektedir” demek soruna açıklık getirmemektedir.

               Soruna biz açıklık getirelim:

AKKUYU NÜKLEER SANTRALİNİN SAHİBİ TÜRKİYE DEĞİL RUSYADIR!

Bilindiği üzere, Akkuyu Nükleer AŞ yani Rusya Devletine bağlı nükleer enerji tesisi Rosatom tarafından   ‘YAP – SAHİPOL – İŞLET’ modeliyle yapılan proje Rusya’nın kendisi %100 hisse payıyla kuracak ve işletecek. Türkiye ve Rusya arasındaki anlaşmaya göre santralin sahibi Proje Şirketi olacak ve Rusların payı hiçbir zaman %51’in altına düşmeyecek.

60 yıl boyunca 11 km2’lik o alanda Rosatom ve Akkuyu Nükleer AŞ elektrik üretecektir. Kısaca Akkuyu Nükleer AŞ’de söz sahibi her zaman Rusya Atom Enerjisi Kurumu (ROSATOM) olacak. Bu da göstermektedir ki Santralin sahibi Rusya’dır.

Dünyada bir örneği dahi olmayan ve bizim ülkemizde başka bir ülkenin mülkiyetinde olan bir santraldir AKKUYU NÜKLEER AŞ! Türkiye sınırları içerisinde Ruslara hem “ÜS” vereceksiniz hem de yüksek fiyattan elektrik sattıracaksınız ve ülke olarak sessizce izliyor olacağız!!

Konuyu Sinop NGS’ye getirirsek ve yapım şirketi Rusya olursa Karadeniz bir Rus gölü haline gelir ki bu da Türkiye’nin güvenliği açısından Stratejik bir sorun/risk haline gelecektir.

Bizim için asıl sorun; Nükleer santrallerin Yapımı, İşletmesi ve Kaza yapmaları halinde; ortaya yaydıkları radyasyon nedeniyle Ekolojik yaşama vereceği zararlardır. Sinop İnceburun mevkiine yapılması planlanan Sinop NGS, hem karada hem de denizde yaşamını sürdüren canlıların yaşamına olumsuz etkiler yapacaktır.

Nükleer Güç Santralleri, enerji alanında dışa bağımlılığımızı arttıracak eskimiş bir teknolojidir.  Nükleer santral olağan çalışma sürecinde de doğa ve tüm canlılar için; hem radyasyonu hem de kimyasallarla doyurulmuş soğutma suyu ile yıllarca atıklarının ve santrallerin ticari ömrü bittiğinde de santralin kendisinin bertarafının maliyeti bakımından da yanlış bir tercihtir.  İnsan hataları, deprem ve tsunamiler, savaşlarda hedef teşkil etmesi ile nükleer santrallar canlılara ve ekolojik yaşama yönelik büyük riskler barındırmaktadır. Siyasi kararlarla nükleer santrallar hayata geçirilmeye çalışılmakta, yaratılan sahte enerji krizleriyle de kamuoyu yanıltılmaktadır.

Hiçbir ekonomik, toplumsal ve çevresel faydası bulunmayan, olası bir kaza ve saldırı sonrası yaydığı radyasyonun etkileri yüzyıllarca devam edecek; pahalı, kirli, tehlikeli, atık sorunu çözülmemiş Akkuyu Nükleer AŞ için Rusya ile yapılan anlaşma fesih edilmeli, Sinop NGS projesi daha fazla kamu zararı doğurmadan iptal edilmedir.  Nükleer santrallar yerine kalıcı yoksulluğa mahkûm edilen, yaşamsal ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan halkımızın beklentileri doğrultusunda politikalar üretilmeli, nükleer santral projeleri ülke gündemimizden derhal çıkartılmalıdır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, bizler; ne Sinop’ta, ne Akkuyu’da, ne de Dünyada nükleer Santral yapılmasına izin vermeyeceğiz. Siyasal iktidara önerimiz;  Bu lanet projelerden derhal vazgeçin!!!

  • Nükleere İnat Yaşasın Hayat!

SİNOP NÜKLEER KARŞITI PLATFORM

YÜRÜTME KURULU

                                                                                                                 adına

                                                                                                         Murat ŞAHİN

Pestisit Atlası

admin
-
0
Pestisit Atlası

Tarımda kullanılan zehirler hakkında gerçekler ve rakamlar

https://tr.boell.org/sites/default/files/2023-10/pestisit-atlasi-final.pdf

Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından hazırlanan  “Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası”, her yıl dünyada yaklaşık 385 milyon pestisit zehirlenmesi vakası yaşandığı ve her yıl 11 bin kişinin doğrudan bu zehirlenme nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koyuyor.

Pestisit Atlası’nda, pestisite yoğun maruz kalanlarda kalp, akciğer ya da böbrek yetmezliğinin yaşandığı ifade edilirken, pestisitlerin de etkisiyle parkinson, lösemi, akciğer ve meme kanseri, tip2diyabet, astım, alerji, obezite ve hormon bozukluklarında da dünyada ciddi artışlar olduğuna dikkat çekiliyor.

Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) yasaklamasına rağmen

pestisit kullanımının dünyada rekor seviyelere çıktığının vurgulandığı Pestisit Atlası’nda, yoğun pestisit kullanımının arılar başta olmak üzere uçucu böceklere ve kuşlara zarar vererek biyoçeşitliliği tehlikeye soktuğunu, toprak, su ve havada kalıcı ya da uzun dönemli toksik kirlenmeye yol açtığının altı çiziliyor.

Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından hazırlanan  “Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası”, bilim insanlarının uyarılarına ve Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) yasaklamasına rağmen, pestisit kullanımının dünyada rekor seviyelere çıktığını ortaya koydu. Dünyadan ve Türkiye’den pestisit kullanımına dair çok yönlü bilgilerin yer aldığı Pestisit Atlası’nda konunun uzmanları tarafından hazırlanan 26 başlıktaki makalelerle durum tespiti, ortaya çıkan zarar ve risklerin boyutu ve çözüm önerileri yer alıyor.  “Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası” Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Koordinatörü Yonca Verdioğlu ve Pestisit Atlası’nın Türkiye’ye dair bilgilerini oluşturan ve bilimsel okumaları yapan Gıda Mühendisi, Yazar Dr. Bülent Şık’ın katılımıyla düzenlenen basın toplantısında kamuoyu ile paylaşıldı.

‘Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası’ Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin Berlin Merkez Ofisi’nin Almanya Çevre ve Doğayı Koruma Birliği Pestisit Eylem Ağı ve Le Monde Diplamatique ile birlikte hazırlandı. Heinrich Böll Stiftung Türkiye Temsilciliği tarafından Türkçe’ye çevrilen Pestisit Atlası ‘Mutfaktaki Kimyacı’ kitabının yazarı Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık’ın katkılarıyla Türkiye’ye özgü bilgiler de eklenerek zenginleştirildi.

Kimyasal zehirler her yerde

Pestisit, tarımda ekinlere ve bitkilere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, istenmeyen yabani otları, böcekleri yok etmek ve kontrol altında tutmak için kullanılan kimyasal bir zehir olarak tanımlanıyor. Pestisitler kimyasal yapılarına ve işlevlerine göre sınıflara ayrılıyor. Pestisit Atlası’nda böcek öldürücüler (insektisit), ot öldürücüler (herbisit), mantar öldürücüler (fungusit) zehir grubunda en sık kullanılan pestisit çeşitleri olarak geçiyor ve pestisitlerin gıdalarda kalıntı bıraktığı ve sağlık açısından ciddi zararlara neden olduğu belirtiliyor.

Pestisit Atlası, tarımda kullanılan pestisitlerin insan sağlığı başta olmak üzere, böceklere, bitkilere verdiği zararlar bilindiği halde; pestisitlerin izlerine meyve-sebzeden, bala, parklardaki otlardan insanlara kadar her yerde rastlandığını ortaya koyuyor.

Dünyada yılda 4 milyon ton pestisit kullanılıyor

Yarattığı tehlikelerine rağmen pestisitsiz endüstriyel tarımın imkânsız hale geldiğine dikkat çekilen Pestisit Atlası’nda yer alan verilere göre, dünya çapında yılda 4 milyon ton pestisit kullanılıyor. Küresel pestisit pazarının bu yıl itibariyle, 130,7 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor.

Avrupa’nın çifte standardı: Kullanıma yasak getiriliyor, üretim devam ediyor!

Pestisit Atlası’nda dünyanın kimi bölgelerinde daha az pestisit kullanıldığına vurgu yapılıyor. Öte yandan son derece tehlikeli pestisitlerin yasaklandığına da değinilen Atlas’ta pestisitlerin kullanımına yasaklar getirilmesine rağmen üretiminin artarak devam ettiği belirtiliyor. Avrupa Birliği’nin (AB) tehlikeli pestisitlerin Avrupa’da kullanımı yasakladığının hatırlatıldığı Pestisit Atlası’nda, AB’nin kullanımını yasakladığı pestisitlerin üretiminin ve ihracatının engellenmediği ve bu zehirlerin dünyanın dört bir yanına ihraç edilmesine engel olmadığına dikkat çekiliyor. Atlas, pestisit kullanımını azaltacak bağlayıcı bir uluslararası sözleşmenin ise henüz imzalanmadığına vurgu yapıyor.

Hem insan sağlığını bozuyor hem biyolojik çeşitliliği yok ediyor

Pestisit Atlası’na göre, Türkiye’de 2019 yılında yapılan bir çalışmada analiz edilen gıda örneklerinin yüzde 49’unda sucul canlılar, arılar, su yosunları ve faydalı böcekler açısından çok zararlı olan, yüzde 42’sinde ise doğal hayatta biyolojik birikime neden olan ve toksik etkisi uzun süre kalıcı olan pestisitlerin kalıntısı tespit edildi. Türkiye’de 2013 ve 2014 yıllarında yapılan bir araştırmada analiz edilen gıda örneklerinin yüzde 85’inde birden fazla sayıda pestisit kalıntısı bulundu. Tespit edilen pestisit sayısı 2 ile 13 arasında değişim gösteriyordu.

Parkinson ve lösemide büyük artış!

Pestisit Atlası’nda, pestisite maruz kalanlarda özellikle de tarımda çalışanlarda görülen sağlık problemlerine de dikkat çekiliyor. Pestisit Atlası’na göre her yıl dünyada 385 milyon kişi pestisit zehirlenmesi yaşıyor. Mağdurların kendilerini yorgun, halsiz ve bitkin hissedebildiği, ya da gripte olduğu gibi baş ağrısı ve eklem ağrıları yaşayabildikleri vurgulanıyor. Bunun ötesinde sindirim sistemi etkilenebiliyor, mide bulantısı, kusma ve ishal görülebiliyor. Sinir sisteminin pestisitlerden etkilendiği vakalar da bulunuyor. Pestisit zehirlenmesinde ağır seyreden vakalarda kalp, akciğer ya da böbrek gibi organların iflas etmesine de sıkça rastlanıyor. Her yıl yaklaşık 11.000 kişinin bu şekilde hayatını kaybettiği belirtilen Pestisit Atlası’nda bunun en yoğun tarım sektöründe çalışanları etkilediğine vurgu yapılıyor. Pestisitler havaya ve suya kolayca karışabildiği için tarımsal alanların dışında yaşayan ya da tarımla uğraşmayan insanlar açısından da tehlike yaratıyor. Bulaş yoluyla çevreyi kirleten pestisitler sadece kullananları değil pestisit kullanılmış ürünü tüketenleri de etkiliyor. Bu maddelerden zehirlenen kişilerin pek çoğunda uzun vadeli etkilerin gözlendiğine dikkat çekilen Pestisit Atlası’nda, son yıllarda özellikle parkinson hastalığı veya lösemi gibi kronik rahatsızlıklarda önemli bir artış yaşandığına vurgu yapılıyor. Bu alanda önemli bilimsel çalışmaların olduğu ifade edilen Atlas’ta pestisitler ayrıca karaciğer ve meme kanseri, tip 2 diyabet ve astım, alerji, obezite ve hormon bozuklukları açısından artan risk oranlarıyla da ilişkilendiriliyor. Yine doğum kusurları, erken doğum ve büyüme bozukluklarını da pestisitlerle olan temasla gerekçelendiren Pestisit Atlası’nda, son yılların en yoğun pestisit tartışmasının ise glifosat üzerinden yürütüldüğü ifade ediliyor. Bu herbisitle temas eden ve kanser olan sayısız insanın, pestisit üreticisi Bayer’e tazminat davası açtığı belirtilen araştırmada, bu davaların 30 bin kadarının ise halen devam ettiği vurgulanıyor. Geçmiş yıllarda birçok davayı kaybeden Bayer’in yaklaşık 96 bin davacıyla uzlaşmaya vardığı bilgisi de veriliyor ve bugüne kadar varılan uzlaşmaların 11,6 milyar avroya mal olduğu tahmininde bulunuluyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün alt kuruluşu olan Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’nın (IARC), glifosatı 2015 Mart’ında olası bir kanserojen olarak sınıflandırdığı ifade edilen Atlas’ta 2019 yılında Washington Üniversitesi’nde yapılan bilimsel bir meta-analiz, pestisite maruz kalan kişilerde non-hodgkin lenfoması geçirme riskinin göreli olarak yüzde 41 arttığını da ortaya koyuyor.

Pestisitler 1.000 km kadar taşınabiliyor

Pestisit Atlası’nda etken maddelerinin sadece uygulandıkları yerde kalmadığına dikkat çekiliyor. Pestisitler sızarak, rüzgârla ya da hava yoluyla çok uzaklara, bazıları ise 1000 kilometre kadar uzağa taşınabiliyor. İnsan sağlığına verdiği büyük zararların yanı sıra bu taşınmanın da etkisiyle biyoçeşitliliğe zarar verdiğine, toprak ekosistemini yok ettiğine değinilen Pestisit Atlası’nda gıdalardaki pestisit kalıntılarının insan sağlığına ciddi zararlar verebildiği de belirtiliyor. Atlas, dünya çapında yürütülen uzlaşı çabalarına rağmen izin verilen azami pestisit değerlerinin ülkeden ülkeye de büyük farklılıklar gösterdiğini belirtiyor. Sentetik kimyasal pestisitler kullanılmadan uzun yıllar boyunca organik tarım yapılan arazilerdeki bitki çeşitliliğinin, sadece birkaç yıldır organik tarım yapılan arazilere oranla 17 kat daha fazla olduğuna değinilen Atlas’ta, yararlı böceklerin zararlıların doğal düşmanı olduğu belirtiliyor. Atlas’a göre yararlı böceklerin önceliklendirilmesiyle pestisit kullanımı önemli ölçüde azaltılabilir.

Dünyadaki tarım arazilerinin üçte ikisi en az bir pestisit ile kirlenmiş

Pestisit Atlası, tarım zehirlerinin görünmeyen ekosistem üzerindeki etkilerini de ortaya koyuyor. Toprakta biriken pestisitlerin yenilenemeyen kaynağı da önemli ölçüde kirlettiğine dikkat çekilen Pestisit Atlası’nda dünyadaki tarım arazilerinin yaklaşık üçte ikisinin en az bir pestisit ile kirlenmiş olduğu vurgulanıyor. Avrupa’da 317 tarım arazisinden alınan toprak testlerinin yüzde 80’inden fazlasında pestisit kalıntısına rastlanmış. Yayımlanmış 400 sistematik araştırmaya göre pestisitler sağlıklı toprakları korumak için hayati önem taşıyan organizmalara zarar veriyor. Pestisit Atlası’nda bu alanda yapılan 2800’den fazla testin yüzde 70’inde bu sonuca ulaşıldığı belirtiliyor. Atlas’ta pestisitlerin kullanımlarından yıllar sonra bile toprakta kirliliğe neden olmaya devam ettiği ifade ediliyor.

Faydalı böcekler de yok oluyor

Atlas’ta doğal faydalılar olarak tanımlanan uğurböceği, tırtır sineği veya kulağakaçanlar gibi canlıların doğal zararlı savaşçısı ve etkili bitki koruyucuları olduğuna dikkat çekiliyor. Bunların hem çevreye zarar vermediği hem de çiftçilere masraftan tasarruf ettirdiği belirtilirken pestisitler nedeniyle yaşam alanlarının büyük bir tehdit altında olduğuna yer veriliyor.

Toprağın yanı sıra nehirler, denizler ve yeraltı su kaynakları da kirleniyor

Pestisit Atlası’nda su kaynaklarının pestisitlerle kirlenmesi başlığı yer alıyor. Atlas’a göre çevre uzmanları nehirlerin, denizlerin, karasularının ve yeraltı sularının pestisitlerle ne kadar kirlendiğini düzenli aralıklarla yapılan testlerle ortaya koyuyor. Zararlı maddeler akarsulara genellikle tarım alanlarından sızma yoluyla, yüzeysel akıntıyla ve sürüklenmeyle ulaşıyor. Atlas’ta Türkiye’deki akarsu ve göllerde bulunan pestisit kalıntılarını belirlemeye yönelik bilimsel çalışmalarda tarımsal faaliyetin yoğun olduğu bölgelerde sularda ve dip tortularında çeşitli pestisitlerin kalıntılarına rastlandığı belirtiliyor. Türkiye’deki akarsu ve gölleri pestisit kirliliğine karşı koruyacak bir kıyı-kenar şeridi uygulamasının olmadığı da Atlas’ta vurgulanıyor. Sulara pestisitlerin bulaşmasını önlemek için öncelikle pestisit kullanımını azaltmak ve zaman içinde de ortadan kaldırılması gerekliliği üzerinde duruluyor. Bunu sağlamak için de Türkiye genelinde uygulanacak agroekolojik bir tarım programının hayata geçirilmesi gerekliliği ifade ediliyor.

Ekolojik mahşer pestisitle geliyor!

Tarım için çok önemli olan yararlı böcekler de pestisitten nasibini alıyor. Pestisit Atlası, yapılan bilimsel çalışmaların yararlı böceklerin yok oluşunu hızlandırdığını gösteriyor. Pestisit Atlası yapılan araştırmalarda bütün böcek popülasyonlarının yüzde 41 oranında azaldığını ve bütün türlerin üçte birinin yok oluşla karşı karşıya kaldığını dikkat çekiyor. Sydney Üniversitesi’nin yaptığı araştırmayı baz alan Atlas, her yıl böceklerin toplam biyolojik kütlesinin yüzde 2,5 oranında azaldığını vurguluyor. Böcek ölümlerine dair bölgesel örnekleri de veren Pestisit Atlası, Birleşik Krallık’ta kelebek popülasyonun 1976’dan beri yaklaşık yarıya indiğini söylüyor. Alman doğa koruma bölgelerinde, rastgele alınan örneklere göre uçucu böceklerin biyolojik kütlesi 1989 ile 2016 yılları arasında yüzde 76 azaldı. Kuzey Amerika’da doğu kral kelebeğinin sayısı 30 yılda yaklaşık yüzde 80 geriledi. Hollanda’daysa evcikli böceklerin sayısı 2006 ile 2016 yılları arasında yüzde 60 azaldı. Birçok bölge, özellikle de tropik bölgeler için henüz veri yok. Atlas’ta ‘eldeki bilgiler, azalmanın küresel bir olgu olduğuna işaret ediyor’ ifadesi kullanıldı. Yararlı böceklere en fazla zarar veren pestisit ise neonikotinoidler olarak belirtiliyor.

Türkiye’de de yasak ancak ihraç edilen ürünlerde pestisit çıkıyor

Neonikotinoidlerin Türkiye tarımında da yoğun bir şekilde kullanıldığına işaret eden Pestisit Atlası, neonikotinoid grubu bünyesinde yedi adet pestisit bulunduğunu belirtiyor. Bu yedi pestisitten beşinin Türkiye tarımında uzun yıllar boyunca kullanıldığı ifade ediliyor. Bu pestisitlerin kullanımına 2018 yılında Türkiye’de de bazı kısıtlamalar getirildi. Bakanlık ile yapılan görüşmeler sonrasında imidakloprid, klotianidin ve tiametoksam isimli pestisitlerin kullanımına büyük sınırlamalar konuldu. Ancak 2019 yılında yapılan bir çalışmada gıda ürünlerinde bu pestisitlerin kalıntılarının tespit edilmesi bu sınırlamaların uygulanmadığını da gösteriyor. 27 Eylül 2021 tarihinde çıkarılan yeni pestisit yönetmeliği ile 2018 yılında alınan yasaklama kararı esnetilerek çeşitli ürünlerde (asetamiprid, imidakloprid, tiakloprid, tiametoksam) kullanımı serbest bırakıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı 2018 yılında aldığı kararda hormonal sistem bozucu tiakloprid aktif maddesini içeren pestisitlerin kullanımı hakkında daha sonra karar vereceğini, şimdilik kullanıma devam edileceğini belirtmişti. Avrupa Birliği 15 Ocak 2020 tarihinde aldığı bir kararla tiakloprid kullanımını yasakladı. Yasaklama kararının tiaklopridin yeraltı sularına bulaşma potansiyelinin yüksek olması ve insanlarda üreme sağlığı üzerinde olumsuz etkiler göstermesi nedeniyle alındığı belirtiliyordu. Bu ciddi gerekçelere rağmen tiakloprid Türkiye’de hâlâ yasaklanmadı. Pestisit Atlası’nda, 2021 yılında çıkarılan son pestisit yönetmeliğinde de hormonal sistem bozucu tiaklopridin çeşitli tarımsal ürünlerde kullanılmasına hâlâ izin verildiğini de ifade ediliyor.

Pestisitin beş büyüğünün toplam cirosu 30,9 milyar Euro…

Dünyada pestisit kullanımına, Sanayi Devrimi sonrasında 1940’larda başlanıyor. Tarımda kullanılan pestisitlerin üretiminin yıllar içinde artarak devam ettiği belirtilen Atlas’ta şu bilgiler yer alıyor: Pestisit kullanımındaki artış, 1990-2017 yılları arasında yüzde 80’lere ulaştı. Türkiye’de 1990 yılında yaklaşık 30 bin ton civarında kullanılan pestisitler iki kat artış göstererek 2018 yıllında 60 bin tona ulaştı. 2020 yılında ise bu oran 54 bin ton oldu. Dünyada en çok pestisit üreten dört şirket ise Syngenta, Bayer, Corteva ve BSF olarak belirtiliyor. Atlas’ta bu dört şirketin 2020 yılında pestisit üretiminden toplam 30,9 milyar Euro ciro yaptığı ifade ediliyor. Syngenta 9.9 milyar Euro ile sıralamada birinci olurken, Bayer 9.8 milyar Euro ikinci, Corteva 5,7 milyar Euro ile üçüncü, BSF ise 5.5 milyar Euro ciroyla dördüncü en çok kazanan şirket oluyor. Kimya sektöründeki bazı satın almalar sonucunda pestisit üretiminde beş şirket öne çıkıyor. Bu şirketler; Syngenta, Bayer, Corteva, BSF ve FM. Pestisit Atlası’na göre bu beş şirketin 2018 yılında Türkiye’deki satış gelirleri 68 milyon dolar olarak gerçekleşti. Beş şirketin elde ettikleri bu gelirin yüzde 16’sı insan sağlığına ve ekosisteme zarar veren son derece tehlikeli pestisitlerin satışından elde ediliyor.

En yoğun pestisit kullanımı Adana, Mersin, Manisa, Aydın, Bursa, İzmir ve Antalya…

Pestisit Atlası’nda 2020 yılında Türkiye’de kullanılan pestisit miktarının 50 ile 60 bin ton/yıl olduğu tahmininde bulunuluyor. Atlas’ta pestisit kullanılan illere yönelik çarpıcı bilgiler yer alıyor. Pestisit Atlası’nda kullanılan pestisit miktarının yaklaşık yüzde 50’sinin Adana, Mersin, Manisa, Aydın, Bursa, İzmir ve Antalya’da kullanıldığı ifade ediliyor. Bu illerde hektar başına kullanılan pestisit miktarı çok fazla. Antalya’da 2020 yılında hektar başına pestisit kullanımı yaklaşık 14 kg, Manisa’da 9 kg seviyesinde. Pestisit kullanımının yoğun olduğu illerde halk sağlığı, biyoçeşitlilik kaybı, kimyasal kirlilik gibi önemli sorunların görülmesi bekleniyor.

Yasak var, uygulanmıyor

Pestisit Atlası’na göre Türkiye’de kullanılan pestisit etken madde sayısı 2018 yılında 385 adede düştü. 2008-2021 yılları arasında da 213 etken maddenin kullanımına yasak getirildi. Ancak Atlas’ta Türkiye’den ihraç edilen gıda ürünlerinde yasaklanmış pestisit kalıntılarının çıktığına bu nedenle pestisit etken madde sayısının resmi kurumların bildirdiği sayıdan çok daha fazla olduğuna işaret edildi.

Türkiye’de pestisit onayından Tarım ve Orman Bakanlığı sorumlu

Pestisit Atlası’ndaki bilgilere göre Avrupa Birliği’nde pestisitlere ruhsat süreci iki aşamada gerçekleşiyor. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) denetiminde yürütülen bu sürecin ilk aşamasında etken maddeler tüm Avrupa düzeyinde onaydan geçiriliyor. İkinci aşamada ise bu etken maddeleri içeren ürünler tek tek AB üye devletleri tarafından onaylanıyor. Pestisit üreticileri, çevre ve sağlık bakımından risk değerlendirmesi yapılabilmesi için gereken verileri içeren bilimsel bilgi ve çalışmaları sunuyor. EFSA bunun ardından sunulan dosyaları incelemek üzere farklı üye devletleri raportör olarak görevlendiriyor. Raportör onay talep edilen ürünlerin insan sağlığı ve çevre açısından risklerine dair bir ‘Taslak Rapor’ hazırlayıp EFSA’nın ve üye devletlerin değerlendirmesine gönderiyor. Bu süreç sonucunda çevre ve insan sağlığı açısından kabul edilemeyecek etkiler bulunmadığı sonucuna varılacak olursa, EFSA tarafından onay veriliyor. Yani örneğin söz konusu etken madde faydalı böceklere zarar verecek olsa dahi EFSA’dan onay alabiliyor. Türkiye’de onay sürecinden Tarım ve Orman Bakanlığı sorumlu. Bakanlık, Avrupa Birliği’ndeki onay süreçlerini dikkate alsa da ülkede kullanılan pestisitler AB’de kullanılan pestisitlerden farklı. Örneğin çocukların bilişsel yeteneklerine zarar verdiği için 2016’da AB’de yasaklanan klorpirifos etil Türkiye’de ancak 21 Mayıs 2020 tarihinde yasaklandı. Pestisit Atlası, alınan yasak kararının bir pestisitin kullanımını sonlandırmadığına değiniyor. Atlas’ta klorpirifos etilin hâlâ Türkiye’den ihraç edilen gıdalarda kalıntısı en çok çıkan pestisitlerden biri olduğuna dikkat çekiliyor.

İyi örnekler de var: Lüksemburg, Danimarka…

Pestisit Atlası’na göre dünyanın en büyük pestisit pazarlarından biri Avrupa Birliği. Birliğin pestisit kullanımını azaltmaya yönelik yasaklarına rağmen üretim devam ediyor. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasında pestisit kullanımı ülkenin tarım modeline göre değişiklik gösteriyor. Pestisit Atlası’na göre 1 Ocak 2021’den itibaren bir herbisit olan glifosatı içeren her tür ürünün kullanılmasını yasaklayan tek ülke Lüksemburg oldu. Ülke ayrıca üzüm üretiminde, bütün insektisit türlerinin kullanımına da aşamalı olarak son vermek ve bunları kimyasal olmayan alternatiflerle değiştirmek için AB’nin Ortak Tarım Politikası fonundan yararlanıyor. Pestisit Atlası’na göre pestisit kullanımında en çarpıcı düşüş Danimarka’da gözleniyor. Çünkü Danimarka 1972’de pestisit harcı uygulaması getirdi ve 1982’de ise bunu pestisit vergisi ile destekledi. Vergiden elde edilen gelir de tarım sektörüne aktarılıyor.

İnsana, doğaya, yaşama zarar veren zehir: Pestisitler

Henirich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Direktörü Yonca Verdioğlu, Pestisit Atlası’nın 26 başlık altında toplanan makalelerden oluştuğunu söyledi. Bu Atlas ile pestisite yönelik farkındalığın oluşturulmasını hedeflediklerini belirten Verdioğlu, “Pestisitlerin nereden geldiği, nasıl kullanıldığı ve yarattığı etkiler hakkında birçok ülkede veriler yok denecek kadar az. Varsa bile bunlara ulaşmak neredeyse mümkün değil. Ne yazık ki Türkiye de bu ülkeler arasında yer alıyor. Resmi rakamlara göre, tarım arazilerinde kullanılan yıllık yaklaşık 60 bin ton pestisitin yol açtığı etkilerin son derece vahim olduğu kuşkusuz. Pestisit kullanımı başta insanlarda ve özellikle çocuklarda sağlık sorunlarına neden olurken, ekolojik çeşitliliği yok ediyor, hızlı bir yok oluşa neden oluyor. Biz Dernek olarak pestisitin çevreye, doğal hayata insana ne tür zararlar verdiğini ortaya koyarak bu zehirleri nasıl azaltabileceğimize dair tartışmalara anlamlı bir katkı sunmayı amaçlıyoruz. Bu uzun soluklu ve zahmetli çalışma sonucunda ortaya pestisit kullanımının insan sağlığına, doğaya, ekosisteme, biyoçeşitliliğe verdiği zararlar ortaya konuyor ve bu tarım zehirlerinin yerine üretimde kullanılabilecek alternatif çözümlere de yer veriyoruz” dedi.

“Çocuklarımızın geleceği tehlikede”

Pestisit Atlası’nın Türkiye’ye dair bilgilerini oluşturan ve bilimsel okumaları yapan Gıda Mühendisi Yazar Dr. Bülent Şık, pestisitin sağlığa ve ekosisteme etkilerinin uzun zamandır bilinmesine rağmen pestisit kullanımının bütün dünyada artış gösterdiğine dikkat çekti. Türkiye’de pestisitin ağırlıklı olarak insan sağlığı çerçevesinde tartışıldığına değinen Şık, pestisit ve kalıntılarından en fazla çocukların etkilendiğini belirtti. Türkiye nüfusunun yüzde 26,5’ini çocukların oluşturduğunu kaydeden Şık, 23 milyon çocuğun pestisit tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti.

Pestisit Atlası’nda sağlık ve çevre için özellikle yüksek düzeyde akut ve kronik risk oluşturduğu kanıtlanmış zehirlerin ‘Yüksek Riskli Pestisitler” olarak tanımlandığını söyleyen Şık, “Yüksek Riskli Pestisitler’lerin tanımlanması konusunda kriter var. Ancak hiçbir uluslararası anlaşma veya protokol bunların tamamına yer vermiyor. Tüm dünyada kullanılan bütün pestisitlerden hukuken bağlayıcı uluslararası sözleşmeler kapsamında düzenleme altına alınan pestisitlerin oranı sadece yüzde 4 seviyelerinde” olduğunu belirtti.

“Pestisit olumsuz etkilerini değerlendiren rutin çalışmalar çok az”

Kullanılan pestisit miktarlarının ve kalıntılarının izlenmesinin insan sağlığı, çevre ve ekoloji için zorunlu olduğunu kaydeden Şık, “Ancak Türkiye’de ve dünyanın pek çok yerinde izlenmiyor” dedi.  Dünyada biyoçeşitliliğin korunması için konulan uluslararası hedeflere ulaşmanın tek yolunun pestisit kullanımını azaltmak olduğunu vurgulayan Şık, “Her yıl bütün dünyada yaklaşık 385 milyon pestisit zehirlenmesi vakası yaşanıyor. Bu zehirlenmeden en fazla mağdur olanlar ise tarım alanında çalışan insanlar. Öte yandan Avrupa’da ekoloji ve sağlık nedeniyle kullanılmasına izin verilmeyen pestisitlerin üretilmesine ve başka ülkelere ihraç edilmesine ise devam ediliyor. AB’de pestisitlerin kullanım onayı katı kurallara bağlı. Buna rağmen onay verilirken pestisitlerin ekosistemlerin tamamı üzerindeki zararlı etkileri ne yazık ki dikkate alınmıyor” diye konuştu. Bülent Şık, Türkiye’de de pestisitlerin kullanımının onaya bağlı olduğunu, ancak ekosistem üzerindeki zararlı etkileri bilinmediği gibi insan sağlığına yönelik olumsuz etkilerini değerlendiren çalışmalarının da çoğu ülkede, özellikle de AB ülkelerinde yapılan rutin çalışmalara kıyasla çok az olduğunu ifade etti.

Zehirli Pestisitlerin Türkiye’de kullanıldığı alanlar

Glifosat: Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kanser araştırma ajansı tarafından “muhtemel kanserojen” olarak sınıflandırılıyor. Türkiye’de zeytin, üzüm, portakal, mandalina, fındık, elma, kayısı, şeftali, greyfurt, limon, asma yaprağı üretiminde kullanılıyor. Bayer tarafından üretilen Glifosat’ın 2018’deki cirosu 841 milyon dolardır.

Tiametoksam: Arılar başta uçucu böceklere zarar verdiği için AB’de tarım arazilerinde kullanılması yasaklandı. Syngenta şirketi tarafından üretilen zehir, Türkiye’de marul, soya fasulyesi, yağlık zeytin, mısır, karpuz, hıyar, patlıcan, biber, domates, patates, şeftali, armut ve elma başta olmak üzere çeşitli ürünlerde kullanılıyor. Ürünün 2018’deki cirosu 242 milyon dolardır.

Glufosinate: Avrupa Kimyasallar Ajansı’na göre “üremeyi riske atıyor.” Türkiye’de zeytin, üzüm, erik, şeftali, kayısı, armut, kiraz, elma, limon ve turunçgillerde kullanılıyor. BASF tarafından üretilen Glufosinate’in 2018 yılı cirosu 227 milyon dolardır.

Klorantraniliprol: Su organizmaları için çok tehlikeli. Türkiye’de kullanılmasına izin verilen ürünler arasında en başta gelen pestisitlerden biri. Pamuk, şeker pancarı, mısır, yer fıstığı, mercimek, asma yaprağı, baş lahana, karnabahar, kornişon, hıyar, patlıcan, biber, domates, patates, ceviz, Antep fıstığı, fındık ve üzüm başta olmak üzere yaygın olarak tüketilen tüm meyve çeşitlerinde kullanılıyor. FMC tarafından üretilen Klorantraniliprol 2018 yılında 255 milyon dolarlık ciro elde etti.

Siprokonazol: AB’ye göre “üremeyi riske atıyor.” Türkiye’de şeker pancarı, buğday, mısır, pirinç, asma yaprağı ve üzümde kullanılıyor. Corteva tarafından üretilen Siprokonazol 2018 yılında dünyada 144 milyon dolar ciro elde etti.

Ekoloji Örgütleri olarak BARIŞ İstiyoruz.

admin
-
0
Ekoloji Örgütleri olarak BARIŞ İstiyoruz.

TEMİZ ENERJİ VAR MI?

admin
-
0
TEMİZ ENERJİ VAR MI?

09.09.2023 Karaburun
Metin IRMAK

JES, GES, RES olarak kısaca bildiğimiz Jeotermal, Güneş ve Rüzgar enerji temiz enerji mi? Bunu konuşmak için buradayız. Ülkemizde uygulanan bu enerji üretim işletmelerinin çevreyesindeki yaşamın bundan nasıl etkilendiğini birlikte konuşacağız.

Öncelikle altını kalın harflerle çizerek belirteyim hiç bir enerji temiz değildir.

Buna rağmen yine de enerjiye ihtiyacın var olduğunu inkar etmiyoruz.

Yaşam alanımdan örnekler vererek benim konum olan Jeotermal Enerji Santralleri ile ilgili görüşümü sizlerle paylaşacağım.

Dağlarından bal, ovalarından yağ akıyor diye tabir edilen Türkiye’nin en verimli tarım topraklarına sahip, aynı zaman da turizm cenneti denen kıyılarıyla ünlü Aydın ilinde yaşıyorum ve turizmle uğraşan birisiyim.

İlimiz ürettiği bir çok ürünlerin ötesinde incirin anavatanı olarakta bilinir. Zeytin denince de hemen akla gelen yerlerin başın da gelir.

Büyük Menderes Irmağı’nın suladığı verimli toprakları da bölgenin sebze ihtiyacı karşılar. Doğal güzellikleri, iklim koşullarıyla, sağlıklı yaşamın var olduğu bölge sıralamasının ilk başlarında gelirdi.

Cümlemi gelirdi diye bitirdim. Çünkü artık bu sağlıklı kent olma özelliğini maalesef enerji sağlama bahanesiyle rant uğruna kaybetmeye başladı.

İlimiz maden işletmeleri, Jeotermal Enerji Santralleri (JES), Rüzgar Enerji Santralleri (RES) Güneş Enerji Santrallerinin (GES)en yaygın olarak faaliyet gösterdiği bir bölgedir. Diğer katılımcı arkadaşlarımız RES ve GES enerji üretiminin yaşamımıza yaptığı etkileri paylaşacaklar. Bende ilimizde yaygın olan JES’lerin yaşama etkilerini sizlerle paylaşacağım.

Jeotermal enerji, yer kürenin içinden yer üstüne kadar ulaşan çatlak ve kırklardan yüzeye çıkan su, gaz ve buhardan elde edilen bir enerji kaynağıdır.

Özel olarak açılan sondaj kuyularından çıkışı sağlanan su, buhar ve gazdan oluşan jeotermal akışkanlar, derinliklerden yeryüzüne ulaşırken içerdiği gazların ve sıcaklığının etkisiyle kayaçlarla etkileşime girer ve bir çok kimyasalı bünyesine alarak yeryüzüne ulaştırır.

Üretim sonucunda ortaya çıkan kimyasalların doğaya ve insana zarar vermemesi için, akışkanlardan enerji elde edildikten sonra su, toprak veya hava ile etkileşime girmeden mutlaka yer altına geri enjekte edilmesi gerekmektedir. Bu reenjeksiyon uygulanmadığı takdirde insana ve doğaya çok ciddi zararlar verebilmektedir.

Türkiye’de ilk jeotermal 1963 yılında İzmir Balçova’da açılmış.
1982 yılında Germencik jeotermal alanları tesbit edilmiş.
1984 yılında İtalya’dan sonra ikinci Jeotermal Enerji Santrali (20.4MW) kapasite ile Denizli Kızıldere’de kurulmuş.
2009 yılında Türkiye’nin en büyük Santrali Germencik’te devreye girmiş.

Türkiye’de 63 Jeotermal Enerji Santrali( JES) faaliyet gösteriyor. Bunun %98’i Batı Anaodolu Bölgesi’nde kurulmuştur. 32 tanesi de yaşadığım Aydın ilinde bulunmaktadır.

İlk Jeotermal Enerji konuşulmaya başladığında yöre halkına evlerin ısıtılmasında, seraların ısıtılmasında kullanılacak, topraklarınızdan daha iyi verim alacaksınız diyerek söylenmiş. Bu söylem ilk başta olumlu karşılanmış topraklarında, evlerinin yanıbaşında yapılan sondaj çalışmalarına pek fazla tepki olmamış. Hala, 30 senedir ne evleri ısınmış ne de sıcak seralara kavuşabilmişler.

JES’ler aktif olarak çalışmaya başlayınca incir, zeytin ağaçları etkileniyor. Arıları ölüyor, hayvanları zehirleniyor. Tarımın can suyu Menderes kirlenmeye, sülfürik asitli yumurta kokulu hava ciğerlerini yakmaya başlayınca tepkiler oluşmaya başlıyor.

Yeni açılan kuyulara karşı köylüler büyük direnişler gösterdiler. Aydın Köylüleri JES’lere karşı destansı bir mücadeleyi ortaya koydu. Bu mücadeleler JES’lerin yoğun olduğu Denizli, Manisa halkı tarafından da verildi, verilmeye de devam ediyor.

2010 yılında Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi’nin Germencik Alangüllü’de yaptığı araştırma sonucunda Alangüllü’de yer alan jeotermal santrallerin çıkardığı akışkanların yerüstü ve yeraltı sularına karışarak kaynakları kirlettiğinin tespit edildiğine dikkat çekildi.
Bu suların tarımsal sulamada kullanıldığında ağır metal ve kimyasal maddelerin besin yolu ile insan ve canlılara geçebileceği, jeotermal kaynakların boşaltım gösterdiği dere sularının Hıdırbeyli Barajı’nda toplandığı; bu suların tarımda kullanılınca tarım arazilerinin olumsuz etkilendiği; sularda yüksek oranda bulunan Bor’un bitkilere toksik etki gösterdiği saptanmış.

2015 yılında Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin Alangüllü’de yaptığı araştırmada jeotermal santrallere yakın topraklarda asit miktarının arttığını, incir ağaçlarının daha az sürgün verdiğini, sürgünlerin daha kısa, yaprakların hastalıklı olduğunu, dallardaki meyve sayısının daha az, meyve büyüklüğünün daha küçük olduğunu saptadılar. Jeotermale yakın incir ağaçlarına ait kuru incirlerde uzak bölge kuru incirlere göre daha yüksek değerlerde Hidrojen Sülfür (HS2) Bor, Kükürt, Nikel, Kurşun, Kobalt, Kadmiyum, Krom saptandı.”

Zeytin kanunu göre tarım arazilerin 3 kilometre mesafesinde duman ve atık bırakan sanayi tesisinin yapılmasına izin verilmemektedir.

Aydın’da zeytin bahçelerinin içinde jeotermal santralleri kuruluyor. Yine su kaynaklarına yakınlığı en az iki bin metre uzakta olması gerekir ama Menderes Nehri’nin 5 metre mesafesinde kuruluyor. Yerleşim yerlerinin içinde, evlerin, bahçelerin yanında kurulmuş durumda. Hıdırbey, Pamukören, Germencik’te Jeotermallerin mahallenin içinde çocukların oyun bahçesinde kurulduğunu görürsünüz. Borular evlerin üstünden, balkonların üstünden geçiyor. Bu jeotermal akışkanların sıcaklıkları 250 il 300 derece arasında. Bu bölge deprem bölgesi, herhangi bir depremde ya da herhangi bir patlamada bütün insanların orada yanması olasıdır.

Jeotermallerin salmış olduğu akışkanlar yaklaşık yerin 2 bin ile 3 bin metre mesafe derinliğinden çıkarıldığı biliniyor. Jeotermal kanununa göre bu çıkarılan zehirli akışkanların aynı noktaya enjekte etmeleri gerekir. Ama masraflı olduğu gerekçesiyle yüzde 40’ına yakın miktarını derelere, çaylara ve en nihayetinde Menderes nehrine bırakıyorlar. Nehre bırakılan bu akışkanlar normalin çok üstünde. Bunların sulara bırakılması sonucu hem yer üstü hem de yer altı su kaynaklarımızı kirletiyorlar”

Menderes Üniversitesi’nin yapmış olduğu araştırmalarda jeotermal akışkanların bırakıldığı ağır metaller sonucu, Menderes nehrinde yaşayan balık ve yosunsu bitkilerin genetik yapısında değişim olduğunun tesbiti yapılıyor, nehrin kirli sularıyla sulanmış topraklarda bor, arsenik ve ağır metaller saptandığı belirtiliyor. Bu akışkanlardan kaynaklı Büyük Menderes nehri dördüncü sınıf su kirliliği taşıyor ve Türkiye’nin üçüncü kirli nehri konumundadır

Aydın’da jeotermallerin salgıladığı hidrojen sülfür gazından kaynaklı yoğun bir şekilde solunum yolu ve kanser gibi hastalıklarına yol açıyor, bu gazların çoğu alerjik hastalılara sebep olduğunu biliniyor. Aydın ve çevresinin sülfür gazından dolayı sürekli çürük yumurta kokuyor. Bunun en büyük sebebi de jeotermik santrallerin salgıladığı gazlardan hava kirliliğinden oluyor. Çünkü hava kirliliği zaten kanserojen bir olaydır. Jeotermallerin salgıladığı ağır metallerin hepsi havadan ağır olduğu için uçup gitmiyorlar, belli bir süre havada asılı kaldıktan sonra,asit yağmurları olarak yer yüz yüzüne inerek hem insanlara hem de tarımsal ürünlerin üstüne çöküyorlar. 

Adnan Menderes Üniversitesinin kentte yaptığı araştırmalarda inek sütünde ağır metaller saptadığı belirtiliyor. Arı sütlerinde ise propolis borun çok yüksek miktarda saptanıyor. Ağır sanayilerin bulunduğu yerde annelerin sütlerinde ağır metal kirliliği bulunduğuna dikkat çekiliyor. Kanserlerin en büyük sebebinin çevresel faktörlerdir., Aydın’da kanser vakaları Türkiye ortalamasından iki kat üstündedir.

Aydın kent merkezine birkaç kilometre uzaklıktaki Kalfaköy’de yapımı hızla devam eden JES santral ve kuyularının tamamı birinci sınıf tarım arazileri üzerine kuruluyor. Zeytinlikler, incir ve meyve bahçelerine açılan kuyuların olduğu arazilerdeki tüm ağaçlar kesilerek alana beton dökülmüş. Şu an birbirine yakın üç farklı alanda 7 kadar kuyu açıldığını söylüyor köylüler. Bu kuyulardan ikisinin açıldığı yer ise ADÜ hastanesine çok yakın. Hastane ile JES tesisi yapılacak yer arasında sadece Zindan Deresi denilen bir vadi var. JES tesisleri ile hastane arasında kuş uçumu 200-300 metre kadar bir mesafe olacak. Öyle pervasızca hareket ediyorlar ki hastanenin hemen yanına JES yapmaktan bile çekinmiyorlar. Bu toplumun sağlığını korumakla görevli devlet de buna onay veriyor.

Aydın tabip odası başkanı Hakan Karagözlü Aydın’ın tarım kenti mi enerji kenti mi olacağına karar verilmesi gerektiğini belirtiyor. Verimli Aydın topraklarının bin yıllardır üzerinde yaşayanları beslediğini ifade eden karagözlü enerji ihtiyacının başka kaynaklardan sağlanması gerektiğini Aydın’ın çoraklaşmasına izin vermeyeceklerini buna karşı mücadele verileceğinin altını çiziyor.

JES’lerden çıkan buhar ve akışkanların sağlık açısından bir çok hastalığa zemin hazırladığını, özellikle de kalp dolaşım solunum sistemi hastalıklarına, kanser hastalıklarına yol açtığını dünyada yapılmış istatistiki verileri ispat edildiğini ifade etti. JES’lerin Aydınlılara hiç sorulmadan, onların izni alınmadan ÇED raporları dikkate alınmadan verimli tarım arazilerine, zeytinliklere, yerleşim bölgelerine yapıldığını her geçen gün daha da arttığını söyleyen Karagözlü“ Aydınlılar JES’ler nedeniyle çürük yumurta kokulu havayı her gün soluyor. Dünyada Jeotermal tesislerindeki ölçümlerde Kükürt dioksit oranı %1 ilken bu oran Aydın da %10-21 arasında çıkmaktadır. Sulara topraklara karışan ağır metaller sağlığımızı çok ciddi oranda etkiliyor. Jeotermal atıklarının kirlettiği Menderes’in suladığı tarım ürünlerini yiyerek bir çok ölümcül hastalıklara yakalanmamız kaçınılmaz oluyor diye belirtiyor.

Yine açıklanan sağlık verilerine göre Aydın ilinde kanser vakaları ülke ortalamasının 2 katıdır. Jeotermallerle birlikte akçiğer ve solunum yolu hastalıklarında büyük artış tesbit edilmiştir.

Yine Aydın ilinde Jeotermallerle ilgili TMMO birliğinin açıklaması;
Jeotermal akışkanın sıcaklık değerlerine göre jeotermal kaynakların kullanım alanları; elektrik üretimi dışında, kent ve sera ısıtmacılığı ile tarım ve sanayideki çeşitli kullanımlar şeklinde sıralanabilir.

Dünyada Jeotermal enerji üretiminin olmazsa olmaz üç kuralı; Santrallerin yaşam alanlarından uzağa kurulması, yeraltından çekilen akışkanla birlikte gelen ve yoğunlaşmayan gazların atmosfere salınmaması ile akışkanın bir damlasının dahi yerüstüne deşarj edilmemesidir.

Jeotermal enerji uygulamalarında oluşan çevresel etkiler; hava, su, toprak, termal ve gürültü kirliliği basamaklarına ayrılabilirler. Kuyular (yüzey ekipmanları yoluyla), separatörler, buhar boruları, silencerler, kondenserler (yoğuşmuş buhar atımı yoluyla), soğutma kuleleri, reenjeksiyon sistemleri başlıca kirletici kaynaklardır. Elektrik enerjisi üretiminden dolayı oluşan çevresel etkiler ise; Sondaj süresinde ekosistemin bozulması, Kuyu sondajları boyunca jeotermal sıvı ile su ve toprağın kirlenme riski, Tesisin işletilmesi süresince CO2 ve H2S emisyonları, Jeotermal sıvının ekstraksiyonu nedeniyle arazinin çökme riski, Doğrudan akarsulara deşarj yoluyla yoğun su kirliği, Asit yağmurları nedeniyle toprağın, ağaçların, tarımsal ürünlerin, göller ve akarsuların etkilenmesi şeklinde, yaşam döngüsü ve küresel ısınmaya etkiler sıralanabilir.

Ülkemiz jeotermal enerji kaynakları açısından zengin bir ülkedir. Bununla birlikte işletmede olan jeotermal esaslı elektrik santrallerinin (JES) üçte ikisine yakın bir bölümü Aydın`da kurulmuş olup; halen yatırım sürecinde olan, ön lisans ve planlama aşamasındaki yeni JES proje stokunun da dörtte biri Aydın il sınırları içindedir.

TMMOB ve bağlı Odaları, yıllar içerisinde Jeotermal kaynaklara ve uygulamalara yönelik görüş ve önerilerini bilimsel etkinlikler ve basın açıklamaları ile kamuoyu ile paylaşmış, yanlış uygulamalara karşı yöre halklarının yanında mücadele etmiştir.

Yaşanan süreçte, Jeotermal enerji kaynaklarının yoğunluklu olduğu Ege bölgesinde ve özellikle de Aydın‘da; daha fazla kar odaklı, çevresel tahribatların görmezden gelindiği ve buna ilişkin önlemlerin alınmadığı, kuyu ve nakil hatlarının ovayı bir örümcek ağı misali örttüğü, vahşi deşarj yöntemlerinin uygulandığı ve bölgenin geri dönülemez tahribatlara uğradığı bir uygulama söz konusudur. Açık sistemlerde havaya salınan gazların etkisiyle tüm bölgede hissedilen çürük yumurta kokusunun yöre halkını rahatsız etmesi yanında, akışkan deşarjlarındaki yanlış uygulamalardan en fazla zararı Büyük Menderes Havzasında incir, zeytin ağaçları ve pamuk tarlaları ile Gediz Havzasında ise üzüm bağları görmüştür.

Bölge halkı, yıllardır sırf daha fazla para kazanma hırsıyla jeotermal enerji yatırımlarının hoyratça kullanmalarının ekosistemdeki ve yaşam alanlardaki olumsuz değişimlerine ve insan sağlığına yönelik tehditlerine karşı, hukuk mücadelesi yanı sıra, çeşitli etkinliklerle tepkilerini ortaya koymaktadır.

JES‘lerin, arama kuyuları ve nakil hatlarının çoğunluğunun, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu`nun 13. ve 14. maddesine aykırı şekilde, yasal düzenlemelerle koruma altına alınmış büyük ova koruma alanlarına, koruma alanları dışında ise mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri yapılması yanlış ve hukuka aykırı işlemlerdir. 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda öngörülen yaklaşma mesafelerine ve kısıtlamalara da aykırı uygulamalar söz konusu olup, Yasa ile öngörülen mesafe sınırlamalarına uymak bir yana, alandaki zeytin ağaçları sökülerek zeytinlik vasıfları yok edilmeye çalışılmaktadır. Gerek dikili alanların yoğunluğu gerekse tarımsal bütünlük dolayısıyla parsel bazında sondaj kuyusu açılması, tarımsal bütünlüğü bozmakta, mutlak korunması gereken verimli tarım araziler tarım dışına çıkarılmaktadır. Tarımsal üretim ve tarımsal alan bütünlüğü ilkeleri, santral ya da kuyu yerleri için parsel bazında değerlendirilememeli, havza bazında değerlendirmelidir.

Yürürlükteki yasalara aykırı şekilde nitelikli tarım arazilerinin kütlesel kaybına yol açan izinlendirme ya da kaçak/mevzuata aykırı fiili uygulamalara karşı, başta Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere, Valilikleri ve Kaymakamlıkları göreve davet ediyoruz.

Jeotermal atık sular yüksek miktarda tuz, bor, tarımsal üretim için zararlı madde, arsenik gibi fiziksel zehirli maddeler ve su kirliliği yapan maddeler içerdiği için, jeotermal akışkanların kontrolsüz olarak yüzey üstü su kaynaklarına boşaltılması durumunda yüzey ve yeraltı suları kirlenmektedir. Ayrıca yüksek derişimler, hem kullanılan yüzey ve yeraltı suları, hem de toprak için tehdit oluşturmaktadır.

Uygulanan vahşi deşarj yöntemleri ile jeotermal akışkanların bilimsel gerekliliklere ve ilgili mevzuata aykırı biçimde Büyük Menderes nehrine deşarj edilmesi sonucu zararlı ve yüksek oranda kimyasallarla nehrin kirletilmesi halk sağlığı yanı sıra, başta incir, zeytin, üzüm ve pamuk olmak üzere tarımsal üretimin sağlıklı sürdürülebilirliği açısından çok ciddi tehdit oluşturmaktadır.

TMMOB, Anayasanın “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir” ilkesi gereği, temel insan haklarından olan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının ihlal edilmemesi adına, yöre halkının haklı muhalefetinin yanındadır. Kurulması planlanan ve halen hukuk mücadelesi süren yeni JESlere karşı başta Kızılcaköy, Kıyıköy ve diğer yöre halklarının sergilediği haklı tepki ve mücadelesinin destekçisi ve takipçisidir. Aydın ili özelinde önerilerimiz; "Enerji mi, Tarım mı, daha önemlidir?" gibi gereksiz tartışmalara girmeden, koruma-kullanma dengesi içerisinde mevcut JES tesislerinin etkin bir şekilde denetlenmesi, yanlış yerde yanlış projelendirilen ya da yanlış uygulamalarla işletilen JESlerin kapatılması, kapasite aşımı nedeniyle Aydın ilinde yeni JES yatırımlarına izin verilmemesidir.

JES sorunu, sadece Aydın ilinin sorunu değildir. Manisa, Denizli, İzmir, Çanakkale, Afyon, Van, Elazığ, Bolu dâhil birçok ilimiz kontrolsüz ve denetimsiz jeotermal enerji yatırımları tehdidiyle karşı karşıyadır. Bu nedenle konuya bütüncül yaklaşmalı, ülke düzeyinde gerekli bilimsel ve teknik çalışmalar yürütülmeli, mevzuat yeniden değerlendirilmeli, kamu denetimi etkin bir şekilde sağlanmalıdır.

Jeotermal kaynakların aranması, kullanımı ve işletilmesine ilişkin mevzuattaki yetersizliklerin giderilmesi, mevzuatın bilimsel ve teknik gereklere uygun olarak Dünya ölçeğine çekilmesi; arama ve işletme aşamasındaki mevzuata yaykırı uygulamaların denetlenmesi ve engellenmesi ile aykırılıklara devam eden mevcut işletmelerin ruhsatlarının iptal edilmesi; santrallerin çevresel etkilerinin bütüncül biçimde tespit edilerek değerlendirilmesi ve en aza indirilmesi için gerekli işlemlerin yapılması; tüm bu aşamalarda eksik olan kamu denetiminin tam anlamıyla sağlanması gerekirken; dava konusu ihale ile yeni ruhsat sahalarının devreye alınması yukarıda özetlenen tüm zararlı sonuçların katlanarak artmasına, Aydın ilindeki Dünyaca ünlü incir ve zeytin başta olmak üzere tarımsal faaliyetlerin yok olmasına, Aydın ilinin insan sağlığı açısından yaşanmaz hale gelmesine neden olacaktır.

Dünya da bir çok ülkede Jeotermal Enerji kullanılmaktadır. ABD, Endonezya, Filipinler, Türkiye ve Yeni Zelanda şeklinde sıralanmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde tüm enerji projelerinin çevresel etkileri birçok düzenlemeye tabi tutulmuş ve jeotermal projelerinin gerçekleştirilmesinde;

  • Temiz Hava Yasası
  • Ulusal Çevre Politikası Yasası
  • Ulusal Kirletici Deşarj Tasfiye Sistemi İzin Programı
  • Güvenilir İçme Suyu Yasası
  • Kaynakları Koruma ve Kurtarma Yasası
  • Zehirli Madde Kontrolü Yasası
  • Gürültü Kontrol Yasası
  • Nesli Tükenmekte Olan Türler Yasası
  • Arkeolojik Kaynakları Koruma Yasası
  • Tehlikeli Atık ve Madde Tüzüğü
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası
  • Kızılderili İnanç Özgürlüğü yasaları ve tüzükleri rol oynamaktadır [*]

    Bu denli geniş kapsamda düzenlemelere uyulması gerektiği için, Amerika Birleşik Devletleri’nde jeotermal enerji tesislerinin çevre ve insan sağlığına bir tehdit oluşturması, olası bir durum değildir. Yine bir çok ülke de jES’ler yaşam alanlarından uzakta ve tamamen kapalı sistemle işletilmektedir. Akışkanların çevreye bulaşması hava ile temas etmesi söz konu değildir. Yaşam, tarım, sulak alanlarından 75 km uzakta kurulması gereken bu işletmeler şehirlerin,mahallenin, zeytin ve incir bahçelerinin, üzüm bağlarının, çocuk oyun alanlarının içine ve hastanelerin yanına kurulmuştur.

Çevresine bu kadar zarar veren JES’lerden üretilen enerji hiçte olmazsa olmazımız değildir. Bakanlığın jeotermal kurulu gücü 2022 Haziran sonu açıklaması 1686 MW. Bu da üretilen toplam enerjinin %1,66 denk geliyor. Eskimiş hatları yenilerseniz bu enerjinin 5 katı bir enerji kazancımız olacaktır. Sadece enerjiyi kendi kullanımız İçin üretmiyoruz, yarısını başka ülkelere satıyoruz. Kısacası boşuna doğamızı kirletmekteyiz.

Bizim ülkemizde bu konu da yeterli yasa, yönetmenlik yoktur. Gerekli denetimler de yapılmamaktadır. Daha önce Üniversitelerin ve bilim insanlarının çalışmaları desteklenirken şimdi bu çalışmalar engelleniyor, bilim insanları tehdit ediliyor. Üniversiteler araştırmaya izin vermiyor, ödenek ayırmıyor. Aydın Çevre örgütlerin bilgi edinme isteklerine yanıt verilmiyor. Jeotermallerle yapılmış Çevre, Tarım ve Sağlık Bakanlığınca yapılmış incelemelerle ilgili bilgiler gizlenmektedir.

Yine Aydın Efeler Belediyesince detaylı bir rapor açıklanmış bu raporda şimdiye kadar Aydın Büyük Şehir Belediyesince Jeotermaller konusunda detaylı bir çalışma yapılmadığı belirtilmiştir.

Germencik çevre örgütünün bir açıklamasında 22 tane Faaliyet gösteren JES’in belediyelerden alınmış işletme Ruhsatı dahi olmadığı tesbit edilmiş ve bu konu dava konusu yapılmıştır. Kısacası her enerji işletmesinde olduğu gibi bu alanda da vahşilik ve hoyratlığı söz konusudur. Adı ne olursa olsun insan, canlı ve çevre sağlığını hiçe sayarak elde edilen hiç bir enerji temiz olamaz.

Öldüren değil yaşatan enerjiye, kapitalist ranta hizmet için değil topluma hizmet için enerjiyi temel almalıyız.

Ben bir enerji uzmanı değilim. Sağlıklı bir çevre de yaşamak ve yaşam alanlarına sahip çıkmaya çalışan çevreciyim. Doğa insanlar ve tüm canlıların yaşam alanıdır. Egemen kapitalist sistem için doğa rant alanı, sınırsız üretim deposudur. Çok üretecek çok satacak ve hep büyümek isteyecektir. Bunun içinde sınırsız tüketim anlayışını egemen kılacaktır. Bu çarkın dönmesi İçin de daha fazla enerjiye ihtiyacı var. Yaşamın sürdürülebilirliği, insan ve canlıların doğal ortam da, sağlıklı yaşamı gibi konular hep geri plandadır. Çok üretim ve çok üretim için de çok enerjiyi sağlayacaktır.

Demek ki konuşacağımız enerji nereden, nasıl ve kim için üretilecektir.
Enerji öncelikle kime gereklidir. Bu enerjiye sağlıklı yaşam kurmak, insanların daha mutlu yaşaması İçin mi ihtiyacımız var. Yoksa egemen sistemin her ne pahasına olursa olsun ucuz ve kolay biçimde nasıl bir enerji sağlamak isteğimidir. Elbette yaşamımızın devamı İçin enerjiyi biz insanlar da kullanıyoruz. Bunun İçin ne kadar enerjiye ihtiyaç olacağı da ayrı bir konudur.

Doğada her şeyin bir limiti var. Sınırsız üretim ve bu tüketim anlayışı sürdürülebilir değildir. Pandemi dönemi biz insanlara bir kez daha doğanın patronu olmadığımızı gösterdi. Doğanın bize ihtiyacı olmadığını, bizsiz doğanın daha mutlu olduğunu gördük.

Doğaya ihtiyacımızın olduğunu acı reçeteler ödeyerek bir kez daha anladık. Bundan dersler çıkararak doğamıza, yaşam alanlarımıza daha fazla sahip çıkmamız gerektiğini öğrendik.
Eski enerji kaynakları azalıp, hem de geri dönülmez çevre kirliliği yarattıkça toplumlarda huzursuzluğa ve büyük tepkilere yol açtı. iklim krizi kapımıza dayanıp ,küresel ısınma ve iklim değişiklikleri doğal felaketleri, susuzluk,sel felaketler iklim göçleri ortaya çıkınca bu sefer sistem yeni bir enerji arayışlarına yöneldi.

Toplumların, bilim insanlarının karşı koyuşlarını sönümlendirmek için de yenilebilir, temiz enerji kaynakları gündeme geldi. Bir anda iktidarlar, partiler yeşil dostu görünmeye başladılar. Doğanın yeşiline saygı ve gerçekten temiz enerji değil dillerindeki söylem yeşile boyama, yaptıkları çevre talanını gizlemekten ibarettir

Uzman kurum, kişi ve kuruluşların JES’lerin çevreye verdikleri olumsuz zararlar konusunda inceleme ve araştırmaları bizlere ülkemizde uygulandığı haliyle JES’lerin hiçte temiz olmadığı gösteriyor.

Aydın’dan yolu geçenler tarım arazilerinde, zeytin ve incir bahçelerin de kurulu bulunan JES binalarını ve geniş bir alana yayılan boruları, havaya karışan beyaz asitli buharları görecektir. Soludukların da boğazlarını yakan yumurta kokulu havayı ciğerlerine çekince JES’in iyi bi şey olmadığını anlayacaktır.

Köylüler canla başla tarım alanlarını, inciri, zeytini, sebze bahçelerini, sularını, havalarını koruma mücadelesi için güçlü mücadele verdiler vermeye devam ediyorlar.

ZEYTİN BİTİNCE DAŞ MI YİYEECEĞİZ diye her ne pahasına olursa olsun yaşamlarına sahip çıkma mücadelesini sürdürüyorlar.

Ülkemizin zenginlik kaynaklarını talan eden bir sistemle karşı karşıyayız. Maalesef bu talanı bizzat yapan ve yapılması için fırsat veren zemin hazırlayan iktidardır. Anayasal hakkımız olan yaşam hakkını, tarım alanları, zeytin alanları, orman alanları, akar sular ve içme sularıyla ilgili yasa ve yönetmenlikleri hiçe sayarak yer üstü ve yer altı zenginliklerimiz bir avuç kapitalist şirkete talan ettiriliyor.

Ülkemizin her köşesinde bu talan altın, kömür vb madenlerle ya da nükleer enerji, termik, JES, GES, RES enerji üretme bahanesiyle devam ediyor.

Buna karşı halk gücü oranın da yerel güçleriyle, zaman zaman ülke gündemine taşınan mücadeleyle karşı koymaya yaşamına sahip çıkmaya mücadelesi veriyor.

Bu mücadelenin başarıya ulaşabilmesi için yerellerde verilen ekoloji mücadelesini, ülke genelinde verilen ekoloji mücadelesiyle ortaklaştırmak hatta evrensel boyuta taşınıp dünya çevre mücadelesiyle bütünleştirmek gerekiyor.

Zenginlik kaynaklarımızın talanı bizzat siyasi iktidar tarafından yapılmaktadır. Bu bağlamda çevre ve yaşam mücadelemiz siyasi bir mücadeledir. Bir avuç kapitalistin hizmetinde olan devletin demokratikleştirilmesi ve doğaya saygılı bir yaşamın kurulması İçin siyasi yapının ele geçirilmesi gereklidir. İşte bu nedenle havamızı,toprağımızı, suyumuzu koruma ve sahip çıkma mücadelesi siyasidir.

Egemen kapitalist sistemin doğayı kar pazarının üretim deposu olarak kullanması aynı zaman da anti kapitalist bir mücadeledir.

Doğa talanları, güç ve rant savaşları, sosyal ve ekonomik krizler, iklim krizi, küresel ısınma tüm bunların yaratıcısı kapitalist sistemdir.

Yerellerde verdiğimiz ekolojik mücadeleleri politik hata taşıyamazsak başarı sağlayamayız. Yer yer sisteme karşı noktasal olarak başarılar sağlanabilir.

Nihai zafer Ekolojik mücadelenin politik mücadeleyle, sınıf mücadelesiyle, demokrasi mücadelesiyle ortaklaşmasıyla mümkün olacaktır.

Bu üretim ve büyüme hırsıyla, bu tüketim anlayışıyla yaşam sürdürülebilir değildir. Bu gidiş bizi hızlıca yok oluşa götürür. Yeni bir yaşam anlayışına ihtiyacımız var. Bu doğayla barışık ekolojik yaşam biçimi olacaktır.

JES ÜLKEMİZDE UYGULANDIĞI HALİYLE TEMİZ DEĞİLDİR.
DOĞA VE CANLI KATİLİDİR

TEMİZ ENERJİ YOKTUR.
09.09.2023 Karaburun
Metin IRMAK

Nükleer Santral İstemiyoruz.

admin
-
0
Nükleer Santral İstemiyoruz.

BASINA VE KAMUOYUNA!

Japonya’da 11 Mart 2011 tarihinde meydana gelen deprem sonrası Fukuşima Daichi Nükleer Santrali tsunami dalgaları altında kalarak ekosistemimize büyük bir felaket yaşatmış ve bugün bu felaketin daha dehşetli bir aşamasına gelinmiştir. UAEK ve Japon Hükümeti resmi verilere göre 1.38 milyon metreküp birikmiş ve radyoaktif izotoplarla kirlenmiş soğutma suyunu sözüm ona filtre ederek Pasifik Okyanusuna deşarjına karar vermişlerdir.

Biz biliyoruz ki; bahsettikleri filtrasyon sisteminin tutamadığı, hidrojenin radyoaktif izotoplarından olan Trityum ve Döteryumun katıldığı radyoaktif özellik kazanan su molekülleri deniz suyuna geçecek ve canlılar tarafından metabolizmalarına alınarak kalıcı hasarlar bırakacaktır. Yarı ömrü 24 yıl olan hidrojen izotoplarının bileşeni olduğu su molekülleri buharlaşarak atmosfere çıkacak Dünya’nın hemen her yerinde yağış olarak yeryüzüne inecektir. Liyakatleri son derece tartışmalı yetkililer, deşarjın 20 Yıl devam edeceğini söylemektedir. Yapılan dağılım modellemelerine göre bu kirliliğin önce Kuzey Amerika’nın batı kıyılarını sonra Atlas ve Hint okyanusunu kirleteceği ön görülmüştür.  Üç okyanusta oluşacak kirlilik kuşkusuz Akdeniz’e de taşınacaktır.  

UYARIYORUZ!!

Biz insanların da içinde yaşadığımız ve onlarsız da yaşayamayacağımız milyonlarca canlı türünün tek evi olan Dünya’mızı iğrenç kar hırslarınız uğruna yok etmenize izin vermeyeceğiz.

Nükleer Güç Santrallerinin (NGS) büyük riskler barındırdığının, kaza sonrası büyük felaketlerle karşı karşıya kaldığımızın örneklerini hep birlikte yaşadık. Bu da yetmezmiş gibi devletler aralarındaki çıkar çatışmaları sonucu birbirlerini NGS’lerini vurmakla tehdit etmekten geri durmuyorlar. Bu durum ortaya çıkarıyor ki; NGS’ler kurulu oldukları yerler için kitle imha silahı olarak görülüyor.

Üstüne IPCC’in (Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli) Mısır Şarm-el Şeyh’deki toplantısında NGS’lerin sırf karbondioksit emisyonu olmadığı için yeşil enerji sınıfına alındığını utanç ve dehşet içinde izledik.

Biz Nükleer karşıtları biliyoruz ki; Nükleer programlar başlı başına devlet politikası değil, devlet destekli kapitalist politikalardır. Bir avuç sermayedarın kar hırsı uğruna Dünyamızı yok etmesine müsaade etmeyeceğiz.

Mersin’de inşaatı devam eden Akkuyu NGS’nin Fukuşima ile benzer kaderi paylaşma olasılığı azımsanamaz. İnşaatta yapılan hatalar, mekanik aksamda var olan hatalar bizlerin malumudur. Kaidelerine uygun yapmış olsa dahi deniz suyunun sürekli ısınması bir süre sonra soğutma suyu ihtiyacını karşılayamayacak bir noktaya gelecektir.

En son 13 Eylül tarihinde Yeşilovacık açıklarında 11 km derinliğinde, Akkuyu’ya 15 km mesafede 2.6 büyüklüğünde bir deprem olması endişelerimizi daha da arttırmıştır. Çok yakın zamanda Kıbrıs’ın kuzeybatı kıyılarında ve Mersin kıyılarında birçok deprem meydana gelmiştir. 16 Mart 2023’de Narlıkuyu’ya 20 km mesafede 4,5 büyüklüğünde, 11 Ocak 2022’de Kıbrıs’ın kuzeybatı kıyısında Misis – Dipkarpas – Girne – Antalya Körfezinden geçen Helenik Fayı üzerinde Akkuyu’ya 160 km mesafede 6,2 şiddetinde deprem yaşanmıştır. O bölgede yakın bir fay hattı olmadığını iddia eden yetkililer, bu konularda hiçbir açıklama yapmamışlardır. Bölge şiddetli depremlerden ve tsunamiden ari bir bölge değildir. Kıbrıs dalma batma kuşağı, Antakya Ölüdeniz, Misis fay hatlarında oluşan şiddetli depremlerin Anamur Mersin arasındaki sahillerde tsunamiye yol açtığı arkeolojik ve tarihsel kayıtlarda saptanmıştır. 14 Eylül günü ise Akkuyu NGS inşaatında çalışan işçiler yedikleri yemekten zehirlenmiş, yıllardır dikkat çektiğimiz iş cinayetlerine bir yenisinin eklenmesi kıl payı ile atlatılmıştır. Maliyetleri düşürme, karları arttırma hırsından kaynaklanan, 1500 işçinin zehirlendiği bu olay da göstermektedir ki, Nükleer Lobi diye adlandırdığımız sermaye çevreleri ne insan ne de canlı hayatına zerrece saygı duymamaktadır.

Yaşadıklarımızdan yola çıkarak benzer bir felaketin Fukuşima’da olduğu gibi, Akkuyu’da da olması ihtimali ütopik değildir.  

Akkuyu’nun bir Çernobil, bir Fukuşima olmaması için,

Akkuyu Nükleer Santral inşaatı derhal durdurmalıdır. Sinop, İğneada projeleri iptal edilmelidir.  

Dünya’nın hiçbir yerinde, ne çalışan, ne inşa halinde, ne de proje olarak hiçbir nükleer santral istemiyoruz.                                                             

MERSİN NÜKLEER KARŞITI PLATFORM

1234...2424 Sayfanın 3. Sayfası

SEÇİLMİŞ YAZILAR

ÇOK OKUNANLAR

POPÜLAR KATEGORİLER

BİZ KİMİZ?

9-10 Kasım 2019 da ekoloji mücadelesi yürütenlerle gerçekleştirdiğimiz, Ekoloji Politik Başlangıç Konferansı’nda yaşamı, yaşam alanlarını özgürleştirmenin, doğal ve kültürel varlıkları korumanın önemini ve birlikte politik tutum almamızın gerekliliğini duyurduk. Ekoloji Politik Başlangıç Konferansında ortaklaştığımız özgüvenle ve ortak tartışmanın verdiği güçle, birlikte hareket etmeye, Konferansın önümüze koyduğu bütün görevleri ve önerileri geliştirmeye, tartışmaya, örgütlü olduğumuz alanlara taşımaya ve mücadelenin içinde sınamaya devam edeceğimize söz verdik.

İletişim için: admin@ekolojipolitik.com

SOSYAL MEDYA

© Newspaper WordPress Theme by TagDiv