Türkiye’nin ‘ilk iklim davası’ olarak anılan Marmara Gölü davasında karar çıktı. Mahkeme, balıkçılardan istenen kira, vergi ve SGK primlerinin ödemesini iptal etti. Kararı değerlendiren Avukat Cem Altıparmak, “İklim değişikliğiyle mücadele perspektifiyle açılacak her davada emsaldir” dedi.
Manisa’da yüzde 98,18’i kuruyan Marmara Gölü’ndeki Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi’ne çıkarılan kira, vergi ve SGK primi gibi 322 bin 800 TL’lik borcun 41 bin TL’lik kısmı için Manisa Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nce gönderilen ödeme emrinin iptaline yönelik açılan ve davacılar tarafından Türkiye’nin “ilk iklim davası” olarak anılan davada karar çıktı.
Mahkeme, ödeme emrinin iptali için açılan davada kooperatifi haklı buldu, ödeme emrinin iptaline karar verdi.
Karara ilişkin Gazete Karınca’ya konuşan Avukat Cem Altıparmak, “İklim değişikliğiyle mücadele perspektifiyle açılacak her davada emsaldir” dedi.
Neden ‘iklim davası’ deniliyor?
Bu tür davalara neden ‘iklim davası’ denildiğini ise Avukat Altıparmak, şöyle açıkladı:
Bu tür davalara ‘İklim davası’ denilmesinin sebebi, devletlerin iklim değişikliği ile mücadele taahhütlerine aykırı politikaları, eylemleri ya da eylemsizlikleri sebebiyle ekosistemlere ve doğaya vermiş oldukları hasarların sorgulandığı davalar olması.
Bu davalar bir sulak alanın korunması amacıyla da açılabilir, petrol şirketlerinin yol açtığı sera gazı salımlarının engellenmesi ya da termik santrallerin yol açtığı zararların önüne geçilmesi için de açılabilir. Biz de bu davada Marmara Gölü’nün rutin mevsimsel bir değişiklik sebebiyle kurumadığını DSİ’nin, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hatalı su politikaları sebebiyle 2010’lardan itibaren yavaş yavaş kuruduğunu ve böyle devam ederse bu gölün tamamen kuruyacağının bilinmesine rağmen buna ilişkin gerekli önlemlerin alınmadığını tartıştık bu davada.
Sulak alanlar, aynı zamanda iklim değişikliği ile mücadele metinlerinde ‘yutak alanlar’ olarak kabul ediliyor. Yutak alanlar, atmosferdeki sera gazlarını kendi içine hapseden alanlar. Bu yüzden yutak alan deniliyor. Bir sulak alanın kurumasına yol açarsanız, sadece orada yaşayan balıkların, kuşların ya da balıkçılar gibi o ekosistemden hayatını kazananların zarar görmesine yol açmakla kalmaz, aynı zamanda sulak alanların hapsettiği, küresel sıcaklığın artmasına yol açan sera gazlarının da atmosfere salınmasına yol açarsınız. Bu yüzden bu tip davalar, ‘iklim davaları’dır.
İklim değişikliğiyle mücadele perspektifiyle açılabilecek her dava, emsal olma niteliğine sahiptir. Sadece bu dava değil, bunun gibi birçok dava açılacaktır, açılmaktadır. Sadece bu tür davaları nereden tartışacağımız önemli. Bu tür davalarda, iklim değişikliğiyle mücadele perspektifinin öne çıkartılması ve tartıştırılması gerekli.
Ne olmuştu?
Manisa’da Salihli, Saruhanlı ve Gölmarmara ilçelerinin sınırında yer alan, “Ulusal Öneme Sahip Sulak Alan” tescilli, ‘kuş cenneti’ olarak bilinen Marmara Gölü’nün yüzde 98,18’i yıllar içinde kurudu.
Aralarında nesli tehlike altında olan tepeli pelikan ve karabatak gibi kuşları da barındıran ve 101 farklı türden 20 bin su kuşuna ev sahipliği yapan gölde balıkçılık bitti, kayıklar karaya oturdu.
Manisa Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ise gölden geçimini sağlayan S.S. Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi’ne, 41 bin 817 TL’si kira olmak üzere, vergi, SGK primi gibi kalemlerle birlikte toplam 322 bin 800 TL’lik borç çıkardı. Borcun 41 bin TL’lik kısmı için 4 Ocak 2022 tarihinde ödeme emri gönderildi.
Bunun üzerine kooperatif adına avukatlar Cem Altıparmak ve Özlem Altıparmak, 18 Mart’ta, Manisa 1’inci İdare Mahkemesi’nde ‘iklim davası’ açtı. İdare Mahkemesi ilk olarak 11 Ağustos’ta, kooperatife gönderilen ödeme emrinin yürütmesinin durdurulmasına karar verdi.
Bu kez göldeki tarımsal faaliyetler yargıya taşındı. Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi, Doğa Derneği, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Manisa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma ve Çevre Derneği, Salihli Çevre Derneği, Akhisar Çevre Derneği ve bazı bölge sakinleri, avukatları aracılığıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı “kurumuş gölde tarımsal faaliyet yapıldığı için” Manisa İdare Mahkemesi’nde yeni bir dava açtı.
