Muğla’nın Milas ilçesinde YK Enerji’nin iki termik santraline kaynak oluşturması amacıyla kurulması planlanan güneş enerjisi santrali (GES) projelerinin Halkın Katılımı Toplantısı’nda arbede yaşandı.
Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş’nin (YK Enerji) iki termik santraline kaynak oluşturması amacıyla kurulması planlanan GES projelerinin Halkın Katılımı Toplantısında arbede yaşandı.
Muğla’nın Milas ilçesine bağlı Pınar Mahallesi’nin köy kahvesinde bugün iki saat arayla iki halkın katılımı toplantısı düzenlendi. Toplantıların ilki saat 11:00’de “Yeniköy Termik Santrali Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi” projesi için, ikincisi ise saat 13:00’te ise “Kemerköy Termik Santrali Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi” için planlanmıştı.
ESRA IŞIK: “ÖNCE SANTRAL VE MADENE ÇED YAPIN”
İlk toplantıya katılım yoğundu ve kahvenin içerisinde oturacak yer bulamadığı için ayakta kalanlar oldu.
Toplantının başında söz alan İkizköy Akbelen Ormanı savunucularından Esra Işık toplantının yapılmasının hukuksuz olduğunu söyledi ve yapılamayacağını dile getirdi.
Toplantıya gelmeden önce Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) dosyasını incelediğini belirten Işık, “Halkın Katılımı Toplantısı’nın yapılma amacı aslında halkın bu projenin olumlu ve olumsuz yönlerini halka anlatmak fakat bu olumlu ve olumsuz yanların ÇED raporunda sunulacağı söyleniyor. Bugün bize ne anlatılacak çok merak ediyoruz. Bu toplantının yapılması hukuksuzdur, gayrimeşrudur. Halktan birisi olarak buraya çağırılmamış, İkizköylü olarak buraya çağırılmamış olsam da…”
Sözlerinin kesilmesi üzerine kendini ifade etmek istediğini belirten Işık, “Önce santral ve madene ÇED yapılsın ondan sonra güneş enerjisi için başvuru dosyasını burada anlatırlar ama önce santral ve kömür madeni için, yıllardır bizi zehirleyen kömür madeni için ÇED yapıldın. Yıllardır burada halk olarak zehirlenen biziz, mağdur olan biziz.”
Işık’a “Sen kimsin?” diye sorulması üzerine Işık, “Ben buranın yerlisiyim” diye yanıt verdi.
Yeniköy-Kemerköy Termik Santrali’nde çalıştığını ifade eden bir yurttaş ise şunları söyledi: “Ben 50 yaşında, üniversite mezunu insanım. Ben bunu dinleyeceğim, iyi mi kötü mü karar vereceğim. Bu kadar basit.”
Yeniköy-Kemerköy termik santrallerine kömür sağlamak için açılacak maden yüzünden İkizköyün istimlak edilen Işıkdere mahallesindeki evini terk etmek zorunda kalan, ardından İkizköy’ün Ova Mahallesi’ne borç ve kredilereler yeniden evini yapan fakat oradan da çıkması istenen İkizköylü Aytaç Yakar ise şunları söyledi: “Sen yerinden oldun mu? Yerinden olan benim, evinden olan benim.”
Yakar kendisine “Parayı alırken iyiydi” şeklinde cevap verilmesi üzerine şunları söyledi: “Ne parası verdiniz, 10 lira para verdiniz. Ben yandım, benim gibi kimse yanmasın. Bir tek ekmek param yok benim. Ben yerimden oldum kardeşim.”
GÜNGÖR ERÇİL: “ÇED BAŞVURU DOSYASINA DAYANARAK BU TOPLANTI YAPILAMAZ”
Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Gönüllüsü Hukukçu Güngör Erçil, ÇED başvuru doyasına dayanarak toplantının yapılasının suç olduğu belirtti ve şunları söyledi: “Bu toplantının amacı halkın bilgilendirilmesi, sürece katılması değil mi? Raporda çevre ile ilgili her şeyin ÇED dosyasında yazılacağı söyleniyor. Burada neyi anlatacaksınız? Bu toplantı niye yapılıyor. Firmanın bilgi vermediği sunuma dayanarak hangi halk hangi fikri ifade edecek projeye dair?”
Alanın maden sahası olarak devredildiğini belirten Erçil, güneş enerjisi kurulmak üzere özelleştirilmediğini belirtti.
“O YANGINLARDA BİZ HEP BİRLİKTEYDİK, SİZİNLEYDİK”
Toplantıda söz alan ve YK Enerji’de çalıştığını söyleyen Milas Örenli bir yurttaş, orman yangınlarında bölgede yaşayan yurttaşların yangının söndürülmesi adına mücadele ettiğini ifade ederek, toplantıya katılan ekolojistlere, “Biz yangına müdahale ederken bu çevreci arkadaşlarımız neredeydi” diye sordu.
Örenli yurttaşın sorusuna yanıt veren MUÇEP Gökova Eş Sözcüsü Candan Susoy; Hisarönü, Ören ve Aksaz yangınlarında aktif mücadele verdiğini ve yangına müdahale eden ekiplere yemek taşıdığını ifade ederek, kızının yangına müdahale sırasında hastalanarak dört gün hastanede tedavi gördüğünü söyledi. Süsoy, “O yangınlarda biz hep birlikteydik, sizinleydik” dedi.
ÇED Başvuru Dosyas’nı hazırlayan Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. yetkilisinin, itirazlara rağmen sunuma başlaması üzerine, ekolojistler durumu alkışlarla ve düdüklerle protesto etti. Tartışmanın arbedeye dönüşmesiyle jandarma ekipleri salona girerek toplantıya katılanları dışarıya çıkardı.
“SANTRAL KAPATILSIN DİYEMEZSİNİZ”
Toplantı sonrası bölgede yaşadığını ifade eden bir yurttaş, Yeniköy Kemerköy Termik Santrali’nin kapatılması yönünde beyanda bulunan ekolojistlere tepki göstererek, “Benim kırmızıçizgimi aşmayın, santral kapatılsın diyemezsiniz” dedi. Yaşanan kısa süreli gerginlik çevredekilerin müdahalesi sonucu yatıştırıldı.
“SUÇA DAYALI ÇED SÜRECİNİN YÜRÜTÜLMESİ VE BU SÜREÇTE HKT YAPILMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR”
İlk toplantıda toplantı salonunun fiziksel olarak yetersiz olduğuna dair eleştiriler üzerine, salonun bahçesine sandalyeler çıkarılarak ikinci toplantı açık alanda gerçekleştirildi. Toplantı öncesinde ise ekolojistler toplantının neden yapılamayacağına dair görüşlerinin yer aldığı bir dilekçe hazırladı.
Dilekçeyi toplantı başında okuyan Esra Işık, toplantının bu koşularda yapılamayacağını söyledi ve “Bu toplantıyı eğer yapacaksanız terk ediyoruz, tutanaklara geçmesini de talep ediyoruz” dedi.
Dilekçede ise şu ifadeler yer aldı:
1-ÇED Başvuru Dosyası ÇED mevzuatına aykırı ve gayrimeşrudur.
2-Başvuru Dosyası’nda madencilikle bozulan alanların rehabilite edilerek GES ekonomik ömrünü tamamladığında terk edileceği belirtilmektedir.Oysa madenalanları üzerinde GES kurulmaktadır. İlgili yönetmelikte, ÇED Başvuru Dosyası’nda doğaya kazandırmanın, rehabilitasyonun nasıl yapılacağının ayrıntılı anlatılması gerekmektedir.
3- GES’in kurulacağı maden alanları özelleştirilme ihalesiyle maden alanı olarak devredilmiştir. Üzerinde GES kurulması ihale şartlarına aykırı ve ihaleye fesat karıştırma suçudur. Suça dayalı ÇED sürecinin yürütülmesi ve bu süreçte Halkın Katılımı Toplantısı yapılması mümkün değildir.
4-ÇED Başvuru Dosyası’nda çevreye etkilere ilişkin bilgilerin ÇED Raporunda yer alacağı belirtilmektedir. Yapılacak sunum ve toplantıya sunulacak olanlar halkın bilgilendirilmesi niteliğinde değildir. Toplantının amacına aykırı sunum ve başvuru dosyasına dayanarak toplantı yapılamaz.
5-Başvuru Dosyası’nda yardımcı kaynak olarak belirtildiği halde sadece GES hakkında ÇED süreci yürütülmektedir. Entegre tesis olan Kemerköy Termik Santrali ÇED süreci dışında tutulamaz. Bu şeklide gerçekleşen ÇED süreci ve parçası olarak Halkın Katılımı Toplantısı yapılması mümkün değildir.
Başvuru Dosyası’nın reddedilmesi ve bilgilendirmeye yönelik kurum görüşlerini içerir biçimde düzenlenmesi gerekirken bu gerekliliğe aykırı şekilde düzenlenen Başvuru Dosyası’na dayanan ve bilgilendirmeye içermeye toplantının yapılamayacağının aşağıda imzası olan halktan bizler dikkate alınmasını talep ederiz.
TUTANAKLAR NE DEDİ?
İlk toplantı sonrası tutulan tutanakta şu ifadeler yer aldı: “Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısı’nın, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü personeli Ebru Kocaaslan Narlı tarafından açılış konuşması yapılmıştır. Proje tanıtımı ve bilgi aktarımı yapmak üzere Çınar Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş’ye söz verilmiştir. Ancak halk bilgi alma hakkını kullanmak istememiştir. İş bu tutanak tarafımızca mahallinde tanzim edilmiştir.”
İkinci toplantının tutanağında ise, “Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısı’nın, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü personeli Ebru Kocaaslan Narlı tarafından açılış toplantısı yapılarak başlatılmış olup, proje hakkında bilgi vermek üzere Çınar Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş. yetkilisine söz verilmiştir. Akabinde soru, görüş ve öneri alma aşamasına geçişmiştir. İş bu tutanak tarafımızca mahallinde tanzim edilmiştir” ifadeleri yer aldı.
