21 Ocak 2023, İstanbul

 Bizler,  gezegende  yaşamış  ve  yaşamakta  olan  tüm  varlıklarla  birlikte insanlığın  da  binlerce  yıllık  belleğini,  birikimini  temsil  eden  her  şeyi  sınırsızca  tüketmeye,  ormansızlaştırmaya,  fosil  yakıtların  ölçüsüz  kullanımına  ve  bunun  sonucunda  aşırı iklim  olaylarına,  emeğ in  güvencesiz,  eşit  olmayan  yaşama  mahkûm  edilmesine  kadar  farklı  yüzleriyle  yaşadığımız  politik saldırılara karşı mücadelenin parçasıyız.

Bugün,  tüm  dünyadaki  ekoloji direnişlerinin  on  yıllardır biriktirdiği deneyim  ve  direniş  ruhuyla,  İstanbul’da,  70’den  fazla  ekoloji örgütünün  çağrısı  ve  100’den  fazlasının  katılımıyla  bu  tarihsel  buluşmayı  gerçekleştirdik.  Bir  çalıştay  ve  altı  webinarı  da  içeren  bir  hazırlık  sürecinden  sonra  bu  Konferansa  katılan  bizler,  ekolojik  yaşamı  esas  alan  bir  program  ve  talepler için bir aradayız. Yaşamımızı, toplumu ve siyaset bu yönde dönüştürmeye kararlıyız.  

EKOLOJİK YIKIMIN FAİLİ BELLİ: SERMAYE 

Bugün  yaşanan  ekolojik  krizin  temel  nedeni insanın  bir  bütün  olarak  doğayla  ilişkisinin niteliğinin  dönüşmüş  olmasıdır.  Kapitalizm  insanları  da  kapsayacak  şekilde  doğayı  metalaştırarak  var  olabiliyor;  ekosistem özel  mülk yet  kapsamına  alınması,  yaşam  alanlarının çitlenmesi , canlı cansız her varlığın metaya dönüştürülmesine tanık oluyoruz.

Kapitalizm,  doğanın  ve  insanların  maruz  kaldığı  her  türlü  felaket  ve  zararlardan  yen  kazanç  kapıları  çıkarıyor.  Aynı  zamanda  patriyarkal  kapitalizm  kadını  da  doğayı  da  benzer  mekanizmalarla  tahakküm  altına  alıyor.  Ekolojik  kriz,  kitlesel  iklim  göçlerine  neden  olan  aşırı iklim   olayları ve  iklimsel  değişimlerle  toplumları  ayrıştırdığı  gibi ,  kadınları  bu  sürecin  sonuçlarıyla  daha  fazla  karşı  karşıya  bırakıyor  -ağır  ve  karşılığı  ödenmeyen bir  toplumsal  yeniden  üretim  emeği,  üreme  haklarının  kullanımında  belirgin  eşitsizlikler,  üretimden koparılma, yurt hakkının ihlal gibi.      

PANDEMİNİN NEDENİ EKOLOJİK KRİZDİR

Endüstriyel  tarım  ve  hayvancılık,  yabanıl  yaşam  alanlarına  müdahale,  küresel  egzotik  hayvan  ticarei ve  ormansızlaştırma,  pandeminin  başlıca  nedenleridi.  Ekolojik  tahribatın  yılda  9,2  milyon  önlenebilir  erken  ölümüne,  COVID  19  pandemisi ile.  resmi  rakamlara  göre  7  milyon,  araştırmalara  göre  20  milyona  varan  önlenebilir  ölüm  daha  eklendi.  İş cinayetler ,  sosyal  cinayetler  bir  kırım  politikası  olarak  karşımıza  çıktı.  Ötekieştirlen  tüm  topluluklar  pandemiden  çok  daha  fazla  etkilendi.  Sağlık  hizmetin  üretenler  değil,  sağlıksızlıktan  para  kazananlar  egemen  oldu.  Tamamen  kadınlara  yüklenen  yeniden  üretim işlevleri pandemiyle daha arttı, kadına yönelik her türlü şiddet artış gösterdi.

TÜRKİYE: İKLİM ADALETSİZLİĞİ DERİNLEŞİYOR, HER YER EKOKIRIM SUÇ MAHALLİ

Türkiye’de iklim   kriziyle  mücadele  gibi bir kaygısı  olmayan  hükümet,  fosil  yakıtlara,  mega  projelere,  ekolojik  talanlara  dayalı  politkalarına  yakın  geçmişte  taslağı  ortaya  çıkan  bir  İklim  Yasası  gündemi  ekledi.  Taslağı  hazırlanan  İklim  Yasası’nda  doğal  ve  kültürel  varlıkların,  uygarlıkların  kentlerle  buluşmuş  hafızasının,  doğanın,  biyolojik çeşitliliğin,  ekolojik  sistemin  korunması  amacı  yok;  taslak  sorunu  “karbon  salımının  azaltılması”  olarak  tanımlıyor.  Emisyon  Ticareti Sistemi’ni  de  getirerek  karbon  ticareti yoluyla  sermayeye  yeni  kazanç  alanları öngörüyor.

 Enerji. politiaları  yönüyle ise   2022  sonunda  yayınlanan  Türkiye  Ulusal  Enerji  planında  fosil yakıtlardan  çıkmak  bir  yana,  kömüre  ve  doğalgaza  bağlı  elektrik  kurulu  gücünün  artırılması,  nükleer  enerji  santralleri  kurulması  gibi iklim  krizini  derinleştiren,  ekolojik ve  sosyal  yıkımları  artıran öngörüler var.

 Türkiye’de  bugün  gittikçe  hızlanan  ekokırım  politikaları  hüküm  sürüyor.  Tarım  alanları  maden, enerji,  inşaat   şirketlerine  sunularak  yok  ediliyor, mera  alanları  vasıf   değişikliğiyle  nükleer atık  sahası  olarak  tahsis ediliyor.   Doğu  Akdeniz’de  fosil  yakıt  aramak  üzere  yaşanan  ekolojik yıkım,  eş   zamanlı  olarak  Yunanistan’la  Türkiye  arasında savaşa  bile   yol  açabilecek  bir  gerginlik  üretiyor.  İnşaata  dayalı  büyüme  betonlaşma ve   ormansızlaşmayı,  kentlerin  çölleşmesini  beraberinde  getiriyor.  En çevreci belediyenin bile  asfalt  dökmekte   yarıştığı  bir  ülkede  doğal alanların,  koruların,  meraların,   bostanların  korunması  yine  bir  avuç  ekolojistin görevi   oluyor.  Bilimsel ve   hukuksal  olmayan  uygulamalarla kentlerimizde  en  ufak  yağmurlar  doğal  afete  dönüşüyor, kent  yaşamı  imkânsız   hale  geliyor.  Yaşamsal  bir  değer  olan müştereklerimiz özel mülkiyete dönüştürülüyor.  

 Hiroşima’nın,  Çernobil’in,  Fukişima’nın  doğada  ve  insan  hayatında  yarattığı  sonuçlara  tanıklık  eden  dünyada,  Ukrayna’da  süren  savaşın  da  paniğiyle  nükleer  santraller  bir  gecede  yenilenebilir  enerji kaynağı  sayılıyor.  Akkuyu  ile  birlikte  Sinop’ta  da  nükleer  santraller  radyoaktif  atıklarıyla  birlikte  hayatımıza  sokulmaya  çalışılıyor.  Siyanür  havuzları  ve  cehennem  çukurlarıyla  Kazdağları’nın  altı  üstüne  getiriliyor.  Üçüncü  havaalanı,  Kanal  İstanbul  gibi  mega  suçlarla etrafımız sarıldı. Akbelen ormanı ve Uludağ’a yönelik her saldırı b zlere yapılıyor.

SEÇİMDE TAVRIMIZ EKOLOJİDEN YANADIR

Biz  bir  avuç  zengini doğaya,  yoksullara,  kadınlara,  Kürtlere,  LGBTİ+’lara,  mültecilere,  engellilere  yönelik  işlediği bu  suçlara  ortak  olmayacağız.  Ortak  olanları  da,  olmaya  niyet  edenleri de biliyoruz, hesap soracağız. 

Önümüzdek  seçimler,  daha  öncek  seçimlerden  farklı  olarak  Türkiye’de  bir  rejim  tercihi  olarak  gündeme  gelmiş  durumda.  Yirmi  yıllık  varlığını  ekolojik  yıkım  ve  talanla  sürdüren iktidardan   kurtulmak için   güçlerimizi birleştiriyor  ve  politik bir   özne  olarak seçimlerde  ortak  tutum  alıyoruz.  Türkiye’yi  bekleyen  seçimler  söz  ve  karar  hakkımızı, irademizi yok  sayan  kayyım  siyasetine, tek   adam rejimine  ve  onun yarattığı  ekolojik  ve   toplumsal yıkıma   son  verilmesi için  bir  basamak  olarak   görüyoruz.  Bu  seçimde ekolojiyi  ve  kentleri  savunanların, Gezi’de   sokağa  taşan  ve  teslim  olmayan  milyonların  iradesi  görünür olacak.  Savaş  yanlısı   tüm  kesimlerin  ekolojik  yıkıma  katıldığını,  doğanın  sömürüsünün yeni  savaşlara  yol  açtığını   unutmayacağız, unutturmayacağız.

Ancak  bizler  parlamenter  düzenlemelerle  ya  da  AKP’den  kurtulmakla  ekolojik  krizin  sönümlenmeyeceğini biliyoruz.  O  nedenle  kentleri,  ormanları,  dereleri,  tüm  doğal  ve  kültürel  varlıkları  önümüzdeki  seçimin  ana  gündemi  yapacağız.  Seçim  günü  en  büyük  Halkın Katılımı  Toplantısı  olacak.  Programında  ekolojiye  yer  vermeyenler  de  ekoloji programları  yeşil  boyamadan ibaret  olanları  da  biliyoruz  ve  her  adımımızda  deşifre  edeceğiz.  Bu  konferansta  kurduğumuz  Çalışma  Grubumuz,  bütün  siyas  partilerin  ve  ittifakların  programlarını  ekoloji merceğinden  inceleyecek  ve  siyasi parti ve ittifaklara  mesafemizi  ilan edeceğiz.

 Ama  bununla  yetinmeyeceğiz:  Seçimden  sonra  da  tüm  ekolojik  zarar  ya  da  yıkım  içeren  müdahaleleri kayıt  altına  alacak  ve  ortak  olarak  müdahale  etmemizi sağlayacak  mekanizmaları  bugünden  başlayarak  yaratacağız.  Yaşam  alanlarını  geleceğe  taşımak isteyenlerle   yaşam  alanlarını  talan  edip  kâra  çevirmek isteyenler  arasında  bir  savaşta  olduğumuzun bilinciyle davranacağız.

EKOLOJİ  SÖZLEŞMESİ,  EKOLOJİK  BİR  HUKUK  VE  ANAYASA  İÇİN  HAREKETE  GEÇİYORUZ

Kapitalist  büyümeyi  hedefleyen,  yaşam  üzerindeki kararları  ve  takdiri devlete  havale  eden  her  Anayasa  yaşamı  yok  etmeyi  meşrulaştırır.  Yaşamı  özgürleştirmek isteyen   bizler,  ekoloji hareketleri olarak böyle bir anayasayı müzakere etmiyoruz.

Bolivya,  Ekvador,  Honduras,  Kolombiya,  Rojava  gibi  bir çok  ülkede  yaşam alanlarına  sahip  çıkan  ekoloji  hareketleri  ekoloji sözleşmeleri konusunda  önemli yol  aldılar.  Bizler  de  diğer  toplumsal  hareketlerle,  direnişin  toplumsal  gücüyle  ekoloji sözleşmesini yaşama  geçireceğiz.  Ana lkelerini  direniş  alanlarında  ve  burada  tartışmaya  açtığımız  Ekoloji  Sözleşmesi’ni önümüzdeki süreçte detaylandıracağız. Ekoloji Sözleşmemizin ana lkeler şunlar:

• Doğanın  haklarını,  demokrasiyi ve  kadın  özgürlüğünü,  emeğin  özgürleşmesini öne çıkaran bir sözleşme
• Sömürgeci  ve  ırkçı  olmayan,  cinsiyetçi  olmayan,  sömürü  ve  tahakküme,  derinleşmiş  ekolojik  yıkıma  karşı,  antikapitalist  bir  sözleşme
• Aşağıdan  yukarı,  yerelden  genele,  direniş,  dayanışma  ve  enternasyonalizmi esas alan bir sözleşme
• Özyönetimci,  hakkın  sahiplerinin hakkın  gelişmesinde  birinci derecede  söz  sahibi  olduğu,  yerel  ve  toplumsal  öz  örgütlenmelere  dayalı bir sözleşme
• Tarih  birikimi  ve  halkları  tanıyan,  kültürel  hakları  ve  varlıkları  koruyan bir sözleşme
• Doğa  ve  emek  sömürüsüne  son  verilmesi  prensibine  dayalı,  ekokırımın  suç olarak tanındığı ve cezalandırıldığı bir sözleşme
• Seçenlerin  seçilmişleri  geri çağırma  yetkisini  tanıyan  bir  sözleşme

EKOLOJİK YAŞAMIN TEMEL İLKELERİ

Bizler  şirketlerin  ve iktidarların  tahakkümüne   karşı  politik  bir  mücadele  olarak  ekoloji mücadelesi veriyoruz.

Talebimz  sadece  maddi  ihtiyaçlarla  sınırlı  değil;  sadece  ekmek  değil güller de istiyoruz!  Yaşamın  özgürleşmes  sadece  çalışma  saatlerinin  azaltılması,  ücretlerin  uygun  seviyede  olmasıyla  değil,  emek  ve  onun  ürünü  üzerinde  kontrol  sahibi olmakla,  güzellikle,  yaptığı işten  zevk almakla, emek zamanının da özgürleşmesi ile olur.

Aynı zamanda;

Az  sayıda  zenginin  ve  büyük  şirketlerin  hizmetindeki  ekonomi,  yeniden  halkın  ihtiyaçlarının  hizmetine  verilmeli; insani aktiviteler  yaratıcılık  ve  zevk  alınan  faaliyetlere  yöneltilerek,  yıkıcı  ekonomik büyüme  sınırlanmalı.   Paranın iktidarına   karşı  dayanışma temell  ekonomik   modeller güçlendirilmeli.

Kapitalizm  tarafından  kuşatılmış  olan  ve  ekolojik  yıkımların  görünen  nedenler  olarak  öne  çıkan  bilim ve  teknoloj  kapitalizmin  güdümünden,  üniversitelerimiz  sermayenin  güdümünden, bilim doğa talanını meşrulaştırma ve yeniden yaratma işlevinden kurtarılmalı.

Ormanları,  sucul  ekosistemleri yok  eden,  insanı  ve  doğayı  zehirleyen  endüstrilerin hiç bir şekline ekolojik yaşamda yer olmayacak. 

Sadece  ve  sadece  “gerekli”  nesnelerin  üretimi için  doğayla  barışık  şartlarda  enerji  üretimi ve  tüketim olmalı.

Bizler,  rant  tarafından  teslim  alınan;  müşterekleri,  doğal  alanları,  doğal  ve  kültürel  varlıkları  yağmalanan  kentlerimizi,  yaşamımızı  geri kazanacağız;  doğanın  kente  girmesini,  kültürel  yaşantının  canlanmasını  ve  ücretsiz  kamu  hizmetlerin  kentleşme  politikalarının  merkezine  alacağız.

 Barınma  hakkını insan  dahil  bütün  canlıların  yurt  edinme  ve istediği çevrede engelsiz  yaşama  hakkı  olarak  görüyoruz. İnsanın  dokunabidiği  insanlar,  ayağını  bastığı  toprak, içtiği su,  soluduğu  havanın  bulunduğu  yaşama  alanını,  yani  yuvasını  savunma  hakkını savunacağız.   Hiç bir gerekçeyle  zorla yerinden  edilmelere izin   vermeyeceğiz.  Ranta değil  barınma hakkına dayalı konut politikaları geliştireceğiz.

Bizler,  bütün  bunların  ayrılmaz  bir  parçası  olarak;  savaş  ve  güvenlik  gerekçesiyle  ekolojik  dengeyi bozacak  siyasi  kararlara,  ekosistem  katliamları,  yerel  halkın  yaşam  alanlarından  sürülmesine  karşı  mücadele  vereceğiz.  Antimilitarist  mücadeleyi  büyüteceğiz.  Barış  içinde  bir gelecek istiyoruz.

 İnsan  türü  dışındaki  tüm  canlıların  da  kendi iyi oluşlarını  sağlayacak  koşullarda  büyüme  ve  yaşama  hakları  vardır.  Türleri,  biyoçeşitliliği korumak için  doğal  varlıkları  hak  sahibi birer  özne olarak tanıyacağız.

SONUÇ: HEP BİRLİKTE DEĞİŞTİRECEĞİZ, HEP BİRLİKTE ÖZGÜRLEŞECEĞİZ

Mücadelemiz,  yaşanan  ekolojik  yıkımlara  karşı  savunmanın  ötesinde,  bunlara  neden  olan  kapitalist  sisteme  son  verme  mücadelesidir.  Bu  nedenle  güç  olma,  sahip  olma,  fethetme  politikaları  olmadan  doğayla  birlikte  yaşamanın  yen  yollarını  üreterek,  yaşamı  özgür  kılacak, ihtiyaç   için  üretecek,  biyoçeşitliliği,  yaşam  döngüsünü  ve  yaşam  alanlarını  koruyacak,  yadigâr  tohumlara  dayanan  agroekoloji  temelli,  hayvanların  metalaştırılıp  sömürülmediği, somut  olmayan  kültürel  mirasın  korunduğu,  EKOKIRIMIN,  CİNSKIRIMIN  VE  İŞÇİ  KIRIMININ OLMADIĞI BAŞKA BİR YAŞAMI  örmenin zorunlu  hale geldiğini biliyoruz.

 Bizler  tarlalarımızda  özgürce  çalışmak,  çocuklarımıza  güzel  bir  gelecek  hazırlamak,  emeğimizin  karşılığını  almak,  fikirlerimizi  özgürce  dile  getirmek istiyoruz.  Adalet  istiyoruz.   Bir varlığın  başka bir  varlığa  baskı   kurmadığı  bir  yaşam istiyoruz.  İnsansızlaştırılan  köylerimizde  yaşamı yeniden   kurmaya,  kendi kendine   yeten,  sağlıklı hayatı   yeniden  oluşturmaya  çalışıyoruz. Gündüzlerinde  sömürülmeyen,   gecelerinde  aç  yatılmayan bir  hayat  istiyoruz.         

 Bu  Tutum  Belgesi  aynı  zamanda  bir eylem  çağrısıdır.  Ekolojik  yıkımın  konferans  salonlarında  veya  müzakerelerde  durdurulamayacağını  biliyoruz:  Yalnızca  kitlesel  eylemler  ve  yerelden  genele  uzanan  ortak  örgütlenmeler  değişim  sağlayabilir.  Konferansımıza  katılan  direnişçilerinn   dediği gibi;  “doğayı  sömürenlerle  emeği sömürenler  aynı”.  Bizler  ekoloji hareketleri olarak  sermayenin  ve  devletin  saldırılarına  karşı  tüm  mücadeleler  birlikte  yürümeye,  tüm varlıklar  için   eşit ve   özgür bir yaşamı  birlikte  inşa  etmeye  çağırıyoruz.  Yerel  direnişleri birleştirerek  bu   sistemden çıkabiliriz.   Suyun sermaye  birikimnden  kurtarılması, nehirlerin   özgür  akmasıiçin,  emeğin  kurtuluşu için   bir  araya  geleceğiz. Benden  çıkıp,  biz   olacağız.  Genç kuşaklara da bu ekoloj mücadelesinn coşku ve kararlılığını yansıtacağız.

 ***

Üç  beş  ağaç  uğruna  birlikte  mücadele  ettiğimiz  Gezi’de  birbşrimize  sarılırken,  korku  ve  baskı  hegemonyasının  parmaklıklarını  aralayıp, içinden  geçtiğimiz  ışıklı   aralık”a,  onun  yaratılmasında  kol  kola  verdiğimiz  ve cezaevinden   bizleri  selamlayan  dostlarımız  Vahap,  Gönül, Mücella,  Çiğdem,   Mine,  Tayfun  ve  Can’ın  içinde  olduğu  tüm ekoloji  ve  yaşam  savunucularına selam olsun. “Yaşamın özgürlüğüdür hem derdimiz, hem kararımız”.

 Yaşasın tüm varlıkların özgür, eşit ve şenlikli yaşam hakkı!

 Birlikte kazanacağız.