İngiltere’de bölgeler arası eşitsizliği gidermekle görevlendirilen Bakan Michael Gove, uzmanların ve milletvekillerinin iklim krizine ilişkin endişelerine karşın 30 yıllık aradan sonra ülkenin ilk kömür madeni projesini onayladı.
Ülkenin kuzeyindeki Cumbria bölgesinde yapılması planlanan madende hem İngiltere’de hem de dünyanın birçok diğer bölgesinde çelik üretimi için kullanılacak kömürün çıkarılması planlanıyor.
Projeyi eleştirenler, İngiltere’nin iklim hedefleriyle tutarlı olmadığını söylüyor.
Taraftarı olanlar ise projenin yoksullukla mücadele eden Cumbria’da istihdam sağlayacağını ve ithal kömür ihtiyacını azaltacağını öne sürüyor.
İlk 2020 yılında yerel yönetim tarafından onaylanan proje aslında iki yıldır askıda duruyor.
2021 yılında İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılan COP26 İklim Zirvesi öncesinde hükümetin iklim değişikliği danışmanı, karbon emisyonlarını artıracağı gerekçesiyle kömür madeni planlarını durdurmuştu.
Hükümete danışmanlık veren İklim Değişikliği Komitesi (UKCCC), ayrıca madende üretilen kömürün yüzde 85’inin ihraç edileceğine dikkat çekmişti.
“Avrupa’da talep var”
UKCCC Başkanı Lord Deben, teklif edilen projenin “kesinlikle savunulamayacağını”, onaylanması durumunda İngiltere’nin iklim değişikliği konusundaki lider statüsünün zarar göreceğini söylüyor.
Kentsel planlama alanında çalışan hükümet yetkilileri, 2020 yılında onaylanan kararı yeniden gözden geçirdikten sonra nihai kararı vermek üzere Gove’a güncellenmiş bir rapor gönderdi.
Yetkililerin kararı doğrultusunda projeyi onaylama kararı alan Gove, “Şu anda İngiltere ve Avrupa’da kömür talebi olduğunu” söyledi.
Gove aynı zamanda yeni projenin ülkenin karbon salımları üzerindeki etkisinin “oldukça az ve önemsiz” olacağını belirtti.
Ancak muhalefet partileri ve çevre örgütleri verilen karara karşı çıkıyor ve İngiltere’nin iklim ve yeşil enerji dönüşümü hedefleri ile uyuşmadığını ifade ediyor.
İklim ve çevre farkındalığı için kampanyalar yürüten Friends of the Earth (Dünyanın Arkadaşları) organizasyonundan Tony Bosworth, “Madene gerek yok, küresel iklim emisyonlarını artıracak ve Rus kömürünün yerini dolduramayacak” diyor.
Düşük karbonlu çelik yapımına geçiş
Kömür, tüm fosil yakıtlar arasındaki en kirli yakıt opsiyonu ve doğal gazın neredeyse iki katı emisyon üretiyor.
Projeyi üstlenmesi planlanan Batı Cumbria Madencilik adlı şirket, elde edilen kömürün İngiltere ve Avrupa’da çelik yapımı için kullanılacağını söylüyor.
Cumbria Belediyesi şirkete 2049 yılına kadar Whitehaven bölgesinde madencilik yapma izni verdi.
Madenin bölgede yaklaşık 500 yeni iş imkanı sağlaması öngörülüyor.
Ancak İngiltere’de çelik üretimini üstlenen iki büyük şirket, British Steel ve Tata, artık düşük karbonlu çelik yapımı alternatiflerine geçiş yapacaklarını belirtiyor.
Çelik endüstrisi uzmanı Chris McDonald, bu şirketlerin 2030 yılına kadar yeni madenden çıkarılacak kömürün yüzde 10’undan azını kullanacağını düşünüyor.
McDonald 2030 ortasından itibaren bu kömürün hiç kullanılmayacağını söylüyor.
Yani yeni madenden elde edilen kömürün neredeyse tamamının ihraç edilmesi öngörülüyor.
Tepkiler ne?
İşçi Partisi’nde iklim değişikliği temsilcisi Ed Miliband, madenin “enerji krizine çözüm olmayacağını” ve “güvenli, uzun vadeli iş imkanları sunmayacağını” söylüyor.
Yeşil Parti üyeleri ise onay kararının İngiltere’nin COP İklim Zirvesi başkanlığı sona erene kadar ertelendiğini öne sürüyor.
Muhafazakar parti üyeleri arasında da bir bölünme yaşanıyor.
Eski Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng ve eski COP Başkanı Alok Sharma dahil çeşitli bakanlar Gove’un kararına karşı çıkıyor.
Cumbria’da da kimileri bölgeye yatırım yapılıyor olmasına ve istihdam imkanına seviniyorken kimisi madenin iklim krizi üzerindeki etkilerinden korkuyor.
Cumbria Belediyesi’nde Muhafazakar Parti Temsilcisi Chris Whiteside, yeni madenin “ABD veya Rusya’dan kömür ithal etmekten daha az zararlı” olacağını öne sürüyor.
Bölgede çevre kampanyaları yürüten bir grup, projenin İngiltere’nin “iklim ve ekolojik kriz konusunda anlamlı ve etkili davranışlarda bulunmadığının” göstergesi olduğunu söylüyor.